Zomerse temperaturen in de herfst, wat doet dat met de natuur?
Het is begin november, maar als u buiten bent voelt het alsof een warme föhn in uw gezicht blaast. Op sommige plekken is het wel 20 graden terwijl het normaal gesproken zo’n 11 graden hoort te zijn in deze tijd van het jaar. Wat voor effect heeft dat op de natuur en de planten in uw tuin?
Natuur in de war
Wieger Wamelink, ecoloog aan de Universiteit Wageningen, stond vanochtend al vroeg in zijn tuin om te voelen hoe warm het buiten was. “Het was toen al 18 graden. Dat is krankzinnig!”. Wamelink doet onderzoek naar de effecten van klimaatverandering op planten. En die ziet hij ieder jaar toenemen. “Er zijn veel planten die hier van in de war raken. Sommigen bloeien nog, of gaan weer voor een tweede keer bloeien terwijl ze dat normaal alleen in het voorjaar doen. Dat is heel bijzonder om te zien, maar ook heel onhandig!”. Eén zo’n warme herfstdag, maakt niet zoveel uit. Maar het is al een paar dagen warmer weer. En dan raakt de natuur van slag. “Morgen wordt het weer 12 graden, dus het gaat in één keer enorm afkoelen. Dat is link”. Want de energie die planten hebben gestopt in nieuwe bloei, gaat weer verloren.
Planten weer in bloei
Door klimaatverandering stijgt de buitentemperatuur. Dat is aangenaam wanneer u buiten loopt, maar voor planten en dieren heeft het grote gevolgen. Wanneer een plant bloeit terwijl dat niet hoort, gaat de plant op termijn dood. Iedere keer dat een plant te vroeg bloeit, kost dat volgens Wamelink energie en zaad. “Eigenlijk zouden planten nu in rust moeten gaan.” In de natuur zijn er steeds meer verschuivingen zichtbaar en die sluiten door klimaatverandering soms niet meer goed op elkaar aan. Als het bijvoorbeeld extra vroeg voorjaar is, komen de trekvogels in de problemen. Wanneer zij dan aankomen, is er geen voedsel meer voor hun jongen omdat de planten al eerder in bloei hebben gestaan. Een deel van de populatie sterft en dat heeft weer effecten op andere gebieden van de natuur.
Klimaatverandering in uw eigen tuin
De meeste mensen zullen misschien denken aan smeltende ijskappen, of een warme oceaan, wanneer ze aan het woord ‘klimaatverandering’ denken. Maar u kunt klimaatverandering ook zien in uw eigen tuin. De planten gaan op vreemde tijdstippen bloeien, de bladeren aan de bomen blijven langer groen en in het voorjaar verschijnt er eerder blad aan de boom. “Veel mensen hebben coniferen in hun tuin staan, die gaan massaal dood op dit moment. Dat komt door de droogte en de hitte. Ze zijn niet hersteld van de zomer”. Ook Berken doen het volgens Wamelink niet goed. In juli en augustus verloren ze al veel blad en dat is niet normaal. “We hebben ook gezien dat eiken en andere bomen hun takken laten doodgaan om te voorkomen dat ze te veel verdrogen. Dat kunnen ze een paar keer doen, maar op een gegeven moment is het afgelopen met de boom”.
Wat kunt u eraan doen
Dan is er nog de vraag: kunt u de planten in uw tuin beschermen? “Nee”, zegt Wamelink. “Ik zou het maar laten gaan. Kijk er naar en verbaas je erover. Het is belangrijk dat je bewust bent dat de natuur aan het veranderen is.” Als de temperatuur blijft stijgen zullen veel plantensoorten verdwijnen in Nederland. “Als het 2 graden warmer wordt, en dat kunnen we bijna niet meer voorkomen, raken we een paar honderd plantensoorten in Nederland kwijt. Als het 4 graden warmer wordt, raken we zo’n 500 plantensoorten kwijt. Dat is veel want we hebben er nu tussen de 1400 en 1600.”
Andere planten in de tuin
Heeft u groene vingers en werkt u graag in de tuin? We moeten langzamerhand nadenken over planten en bomen die het goed doen met hogere temperaturen. Planten die zowel tegen warmte en de kou bestand zijn, zijn bijvoorbeeld hulst, tamme kastanje of de Turkse eik.