Passen energiebedrijven onterecht salderingsregels aan?

Terugleveringstarieven drastisch verlaagd

Hans Oligschläger mailde ons het volgende: “De laatste tijd duiken er in het nieuws steeds meer berichten op over energieleveranciers die terugleveringstarieven drastisch verlagen. Ook zijn er leveranciers die van de ene op de andere dag bekend maken dat ze overgaan op maandelijkse saldering in plaats van jaarlijkse saldering.”

“Zonnepaneelhouders hebben, gestimuleerd door de overheid, per huishouden duizenden euro’s geïnvesteerd in zonnepanelen. Uitgangspunt daarbij was, dat het tarief voor geleverde stroom hetzelfde was als voor teruggeleverde stroom. Tweede uitgangspunt was, dat er jaarlijks (en dus NIET maandelijks) gesaldeerd zou worden zolang de salderingsregeling van kracht was. Welnu, energieleveranciers lappen deze uitgangspunten nu ineens aan hun laars. Dat kan toch niet zomaar! Minister Jetten grijpt tot op heden niet in, wat ronduit schandalig is.” Tot zover zijn mail.

Niet meer overlaten aan de vrije markt

Een andere ingestuurde klacht luidde dat energieleverancier Vrijopnaam de nieuwe voorwaarden voor de energielevering toestuurde. Die kwam komt erop neer dat de klager per 1 oktober het salderen van de door zijn zonnepanelen opgewekte stroom kwijt is. Want de saldering gaat vanaf dat moment per maand. Vrijopnaam geeft ongeveer 5 cent per kWh voor zijn opgewekte stroom en vraagt 80 cent voor de stroom, die hij dan weer nodig heeft. Daarom noemt hij het “diefstal” van de door hem opgewekte stroom. Deze klager vindt dat de overheid de levering van energie niet meer kan overlaten aan de vrije markt. Volgens hem is het de hoogste tijd dat de overheid zelf krachtig ingrijpt.

Verdrievoudiging energieprijzen

Op zijn klacht volgde een korte reactie van Vrijopnaam. Daarin rechtvaardigde het zijn handelen. De leverancier wijt de gang van zaken aan een verwachte verdrievoudiging van de stroom- en gasprijs ten opzichte van deze zomer (kwartaal 3). “Door de volatiliteit (beweeglijkheid) en mate van schommelingen op de energiemarkten is het risico om volumes voor een langere periode in te kopen te groot geworden. Om dichter op de markt te zitten en risico’s beheersbaar te houden, hanteren we vanaf oktober maandtarieven.” Verder dringt deze leverancier aan bij zijn klanten flink te besparen.

Reactie Eigen Huis

Hans Andre de la Porte, woordvoerder Eigen Huis zet het standpunt van zijn belangenvereniging uiteen. “We wisten wel Budget en NLE variabele maandcontracten hadden en het maandelijks salderen toepassen. Ze maken gebruik van de onduidelijke spelregels op het gebied van het salderen. Toezichthouder ACM zegt er het volgende over: ‘Wij vinden dat salderen per jaar moet. Maar op dit moment (augustus 2022) zijn de regels niet duidelijk genoeg. Het ministerie van Economische Zaken en Klimaat probeert hier zo snel mogelijk duidelijkheid over te geven’.”

“Kennelijk zijn er al meerdere leveranciers die op die onduidelijkheid inspelen en het maandelijks salderen toepassen. Wij hadden al eerder signalen gekregen dat leveranciers de salderingsregeling op deze manier toepassen. Dat heeft geleid tot Kamervragen die nog niet zijn beantwoord. Het is even afwachten wat de minister hierover zal zeggen. Wij zijn het met ACM eens dat het salderen op jaarbasis moet geschieden.”

Op 29 juni 2022 heeft CDA-Kamerlid Henri Bontenbal vragen gesteld aan de Minister voor Klimaat en Energie over fouten in de energienota bij teruglevering door zonnepanelen.

2 Onduidelijkheden in de markt

Eigen Huis zegt dat de nadelen voor huishoudens zijn ontstaan als gevolg van 2 onduidelijkheden in de markt. Het is een ingewikkeld verhaal, maar ze doen hun best het begrijpelijk uit te leggen:

1. Jaarlijkse versus maandelijkse saldering

Als u op maandbasis saldeert dan kunt u iedere maand een soort eindafrekening verwachten. De extra opgewekte en teruggeleverde energie wordt niet meegenomen naar een volgende maand, maar er wordt meteen die maand afgerekend. In deze zomermaanden zult u gauw meer opwekken en terugleveren dan dat u zelf die maand aan stroom heeft afgenomen. Voor het surplus krijgt u eind van de maand een terugleververgoeding. Maar dat is niet wat u wil.

Die terugleververgoeding is namelijk lager dan de prijs die u zou hebben betaald als u stroom had afgenomen (zie ook punt 2) én u wil het surplus liever verrekenen met de (winter)maanden waarin u veel stroom verbruikt en relatief weinig opwekt. U krijgt bij die laatste verrekening namelijk niet alleen 100% de marktprijs vergoed, maar ook de belastingen: EB, ODE en BTW. Dus die verrekening (saldering) op energiejaarbasis is veel gunstiger voor klanten. En dat wordt alleen maar nog gunstiger als er in de verrekeningsmaanden (winter) een hoger stroomtarief geldt.

2. Teruglevertarieven

Die terugleververgoeding is tegenwoordig bij veel leveranciers aan de erg lage kant. Ook dit is een kwestie waar op dit moment onderzoek naar wordt gedaan of dat wel terecht is. De terugleververgoeding was voorheen altijd minimaal 70%. Helaas is die leidraad van de ACM in 2014 komen te vervallen. Daardoor is het op dit moment niet duidelijk wat onder een ‘redelijke terugleververgoeding’ moet worden verstaan.

Ook hierover zijn Kamervragen gesteld en de minister zegt dat hij 80% van de kale marktprijs redelijk vindt. Dat is wat hij straks ook in de wet wil borgen. Maar tot onze verbazing laat hij de beslissing op dit moment over aan de ACM. ACM doet er op dit moment onderzoek naar en komt er dus later nog op terug. Ook van deze onduidelijkheid maken leveranciers nu gebruik om de terugleververgoeding omlaag te schroeven.

Lage vergoeding

Leveranciers geven wel aan dat er een lagere vergoeding gerechtvaardigd is. Op het moment van teruglevering is de stroomprijs in de markt vaak laag. Ze moeten dan een hogere vergoeding geven dan waar ze zelf de stroom voor zouden kunnen inkopen op hetzelfde moment.

Ook maken ze zogenaamde onbalanskosten omdat ze de stroom verplicht moeten afnemen. Maar tot begin dit jaar kwam dat alleen tot uiting als u op jaarbasis meer heeft opgewekt en teruggeleverd dan dat u had afgenomen. Door het maandelijks salderen loopt u al maandelijks tegen een lage terugleververgoeding aan, zelfs als u op jaarbasis het surplus makkelijk had kunnen verrekenen.

De bal ligt bij de minister en ACM

Eigen Huis concludeert dat de minister en ACM antwoord moet geven op de gestelde vragen. Pas dan kunnen ze leveranciers daaraan houden. Eigen Huis houdt deze ontwikkelingen bij op een speciale webpagina.