Vaak opnamestops op spoedeisende hulpen door overbelasting ziekenhuizen

Situatie in de spoedeisende hulp is zorgelijk

De voorzitter van de NVSHA, Yara Basta noemt de situatie met opnamestops in de spoedeisende hulp zorgelijk. “Het is regelmatig nodig om afdelingen spoedeisende hulp voor nieuwe opnames te sluiten. Omdat we geen veilige zorg kunnen bieden. Dat is echt een noodmaatregel.”

Meldpunt bezocht het Groene Hart Ziekenhuis (GHZ) in Gouda. Dit ziekenhuis heeft 1 à 2 keer per week een opnamestop op de SEH, zegt internist acute geneeskunde Noortje Briët-Schipper. Dan nemen het nabijgelegen Alrijne Ziekenhuis en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) de acute patiëntenzorg over. Regelmatig is de maximumcapaciteit in die ziekenhuizen echter ook bereikt en moet het ziekenhuis in Gouda noodgedwongen openblijven.

“Terwijl we dat eigenlijk niet meer kunnen,” zegt Briët-Schipper in Meldpunt. “Dan is het een soort alle-hens-aan-dek-scenario. Dan is de druk zo hoog, dat iedereen aan het rennen is. Dus je houdt dat niet heel lang vol. Dat is voor het personeel echt zwaar.”

Grote regionale verstopping doet zich vaker voor

NVSHA-voorzitter Basta zegt dat zo’n grote regionale verstopping van verschillende SEH’s zich vaker voordoet. “Ik heb zelf zo’n situatie ook meegemaakt,” zegt Basta, zelf SEH-arts in het Flevoziekenhuis in Almere. Dat ziekenhuis werkt regionaal samen het Ziekenhuis St Jansdal in Harderwijk en het Tergooi MC in Hilversum.

Opnamestops ingesteld; in de toekomst nog vaker

Momenteel kampen de ziekenhuizen met veel grieppatiënten. Op ruim 80 afdelingen spoedeisende hulp in ons land is het regelmatig zo druk dat er een opnamestop wordt ingesteld. Het aantal van dergelijke SEH-stops in Nederland wordt door het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) bijgehouden. Uit de recentste cijfers blijkt dat in het derde kwartaal van 2024 er 1080 SEH-stops waren in ons land.

Hoogleraar Public Health van de Universiteit Utrecht, Guus Schrijvers noemt de SEH-stops in ons land “een trieste situatie.” Schrijvers: “Er is een groot personeelsgebrek. Dit moet snel worden opgelost. Het is heel naar dat dit gebeurt, en ik vrees dat we dit in de toekomst nog vaker zullen zien gebeuren.”

Amsterdam UMC-hoogleraar geneeskunde Marcel Levi vindt dat SEH-stops niet voor zouden moeten komen. “Ik denk dat het eigenlijk gewoon niet kan. Het is doorschuiven van het probleem naar elders zodat die ook overlopen en het betekent dat mensen op een moment van maximaal risico op de weg zijn naar een andere post,” laat Levi schriftelijk aan Meldpunt weten.

Verplichte melding van opnamestops

Levi vindt dat er na iedere SEH-stop een verplichte melding aan de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) of de Nederlandse Zorgautoriteit NZa moet worden gedaan. Dat gebeurt momenteel niet. Voorzitter Basta van de NSVHA: “Als het niet overal wordt bijgehouden, zal dit zeker niet alles zijn. We kunnen wel aannemen dat dat cijfer hoger zal moeten zijn.”

Ook de beroepsvereniging van verzorgenden en verpleegkundigen, V&VN wil van de vele SEH-stops af. “Het is heel herkenbaar maar ik vind het heel erg zorgelijk. Ik denk dat wat je nu op de eerste hulp ziet gebeuren, een gevolg is van een veel groter probleem. De eerste hulpen gaan dicht, als er geen bedden meer beschikbaar zijn. Tegelijkertijd wachten in datzelfde ziekenhuis tientallen mensen op vervolgzorg buiten het ziekenhuis,” zegt Joyce Kranendonk, voorzitter V&VN transferverpleegkundigen in Meldpunt.

Ruim een half miljard euro bezuinigen op de langdurige zorg

Het kabinet wil volgend jaar ruim een half miljard euro bezuinigen op de langdurige zorg. Kranendonk vreest voor een toename van de problematiek door deze bezuinigingen.

“Ik denk dat bezuinigen doorvoeren dit probleem alleen maar zal vergroten. Je zal regionaal heel goede afspraken moeten maken, met bijvoorbeeld verpleeghuizen in de regio, om te kijken hoe die zorg goed overgenomen kan worden. Dat er bijvoorbeeld een centraal aanmeldpunt voor spoedzorg is. Zodat niet alle ziekenhuizen los van elkaar gebeld moeten worden.”

Ook NVSHA-voorzitter Basta is tegen de aangekondigde bezuinigingen. “Dat zou betekenen dat de druk op de zorg alleen maar gaat toenemen. Dat we nog meer SEH-stops gaan zien.”

Reactie van ActiZ

De branchevereniging van de ouderenzorg, ActiZ, reageert geschrokken op de bevindingen over SEH-stops. ActiZ voorzitter Anneke Westerlaken laat schriftelijk aan Meldpunt weten: “Kwetsbare ouderen willen zo lang mogelijk zelfstandig thuis kunnen blijven wonen. Maar dit maatschappelijk streven loopt in de praktijk spaak, wanneer patiënten via de spoedeisende hulp in het ziekenhuis komen. Dagelijks lagen in 2023 gemiddeld 753 patiënten in ziekenhuisbedden die eigenlijk ontslagen hadden moeten worden. De belangrijkste succesfactor van geriatrische revalidatie is intensieve samenwerking tussen diverse professionals met de verpleegkundige als sleutelrol. Het personeelstekort is hierbij het grootste knelpunt. Daar zijn de juiste investeringen vanuit Den Haag nodig.” Het verschijnsel van opnamestops deed zich eerder ook al voor in zorginstellingen, waar Meldpunt in 2021 in een uitzending aandacht aan heeft besteed.

De uitzending van Meldpunt is te zien op vrijdag 24 januari 2025 om 19.55 uur bij MAX op NPO 2.

(Foto: © MAX)