Is ‘Duo-wonen’ door huizen te splitsen de oplossing voor de huizencrisis? “Het voelt als pure winst”

Wat is Duo-wonen?

Voordat we het concept ‘Duo-wonen’ hier zullen bespreken, eerst iets over woningsplitsing. In 2021 zijn er nog ruim 3.600 woningen bij gekomen door huizen te splitsen. Vorig jaar zijn dit er slechts 2.840. En dat terwijl er tijdens de Woontop in 2024 de belofte is gedaan dat er jaarlijks 10.000 huizen bij moeten komen door splitsing. Uit onderzoek van Radar in 2025 blijkt dat 1 op de 10 gemeenten woning delen of splitsen verbiedt. Hoe valt dit te rijmen met de potentie van deze oplossing en een huizenmarkt die al jaren oververhit is?

Duo-wonen is een woning die in 2 zelfstandige delen is gesplitst, waar een oudere en een jongvolwassene samenleven. De jongere betaalt vaak lagere huur en helpt de oudere met kleine klusjes of gezelschap. Zo ontstaan praktische afspraken die beide bewoners voordeel bieden: woonruimte voor de één, steun voor de ander. Ook Elles de Bruin heeft onlangs over dit woningnoodthema al hardop zitten dromen in haar column.

‘Probleem zit ‘m in de uitvoering’

Het probleem zit ‘m niet bij het idee zelf maar in de uitvoering, volgens Amanda Schiltmans van Statiegeld op Jeugd (SOJ). Haar organisatie begeleidt ouderen vanaf het allereerste idee tot en met de daadwerkelijke match met een jongere. Regelgeving, vergunningstrajecten en praktische obstakels houden de ontwikkeling nog tegen, zegt Schiltmans.

Perfecte oplossing als geschikte seniorenwoning niet vindbaar is

Toch durft Leo van Zeeland uit Best de uitdaging aan te gaan. De 78-jarige weduwnaar woont al decennia in hetzelfde huis, maar sinds het overlijden van zijn vrouw voelt het pand veel te groot en soms ook te stil. Een zoektocht naar een geschikte seniorenwoning levert echter niets op. Zo zijn de woningen te duur, alweer vergeven of niet gelijkvloers. “Toen ik over duo-wonen las in een blad, dacht ik: waarom niet hier?” zegt Van Zeeland.

Zijn huis leent zich er goed voor: het is ruim genoeg om te splitsen in 2 appartementen, met gescheiden ingangen en voorzieningen. “Toch was het een gedoe, hoor,” zegt Van Zeeland glunderend. De gemeente staat in eerste instantie positief tegenover het plan, maar de eisen blijken fors. Het wordt al snel een administratieve rompslomp. Zo moet Leo extra parkeerplekken aanleggen, een nieuw rioleringsplan laten maken en zelfs een akoestisch rapport aanleveren. Veel vergunningen die volgens Leo nergens op slaan en het proces vertragen. De verbouwing van de trap, badkamers en keukens, kost hem ruim 48.000 euro, allemaal eigen spaargeld.

Omgeving enthousiast maken over Duo-wonen

Ook de omgeving reageert niet altijd enthousiast. Hoewel de meeste buren begrip tonen, begint één buurman een petitie uit angst voor ‘overlast’. Pijnlijk vindt Van Zeeland. “Ik woon hier al mijn hele leven. En dan denken ze ineens dat ik er een pension van maak. Het hele traject kan ontmoedigend zijn, zeker met al dat papierwerk en bezwaren van buren. Maar het idee dat ik op mijn eigen plek kon blijven wonen én een jongere kon helpen, dat hield me op de been.”

Na maanden komt de vergunning er toch. Via Statiegeld op Jeugd vindt Van Zeeland een huurder: Lois, een jonge kapster. Ze wonen ieder zelfstandig, maar hebben ook een contract waar hulptaken in staan. Elke ochtend sturen ze elkaar een kort bericht om te laten weten dat alles goed is en als Leo hulp nodig heeft met boodschappen of tuinwerk, springt Lois bij.

Bijna 2 jaar later woont Leo tevreden in zijn gesplitste huis. “Het voelt als pure winst,” zegt hij. “Lois krijgt nu huurtoeslag, ik heb gezelschap en het huis leeft weer. Sommige buren hadden eerst hun bezwaren en dat knaagt soms nog wel een beetje. Maar het contact is goed. We groeten elkaar en als er iets is in de buurt melden we het elkaar gewoon.” Ook met Lois heeft hij een prettig ritme gevonden. “Ze komt regelmatig langs, we vieren elkaars verjaardag en haar vriend is er ook vaak. We kunnen over alles praten.”

“De regels moeten veel eenvoudiger”

Het is dan ook niet gek dat Leo kritisch is op het beleid. “De regels moeten veel eenvoudiger. Parkeerplaatsen, akoestische rapporten, allemaal onzin. De WOZ-waarde is tijdelijk gedaald, terwijl dit juist meerwaarde heeft voor de maatschappij. Ik snap niet waarom dit niet allang een standaard is. Er is zóveel behoefte aan.”

Die behoefte aan Duo-wonen ziet ook Schiltmans alleen maar groeien. “Mensen willen helemaal niet weg uit hun buurt. Duo-wonen is voor velen de ideale oplossing.” Volgens haar werkt vooral de wederkerigheid goed. “Ouderen voelen zich minder alleen en vinden het fijn dat er iemand in huis is. Jongeren zijn blij met betaalbare huur. Ze hoeven niet dagelijks bij elkaar over de vloer te komen, maar er is altijd iemand thuis om even je ei kwijt te kunnen.”

Langer thuis wonen levert veel besparingen op

Daarnaast levert deze constructie volgens haar maatschappelijke winst op. “Duo-wonen wordt momenteel volledig uit eigen middelen betaald, omdat er geen subsidies voor bestaan. Als senioren dankzij Duo-wonen zelfstandig blijven, scheelt dat de samenleving dus enorm veel geld. Langer thuis wonen levert tussen de 20.000 en 50.000 euro per jaar aan besparing op.”

Waarom loopt deze woonvorm dan geen storm? “Nederland zit vol regels, van banken tot gemeenten,” zegt Schiltmans. De grootste obstakels liggen volgens haar in parkeereisen en het gebrek aan medewerking van hypotheekverstrekkers. “Nieuwbouw ligt plat, terwijl niemand iets doet met al die zolders en extra slaapkamers. Sommige gemeenten willen echt helpen, maar onbekend maakt onbemind. Als mensen niet weten dat Duo-wonen een optie is, denken gemeenten en woningcorporaties er ook niet over na.”

Landelijk splitsingsbeleid blijft uit

Soms krijgt ze bijval uit onverwachte hoek. “Wethouders geven zelf toe dat veel regels nergens op slaan. Iedereen is het wiel opnieuw aan het uitvinden.” Het gebrek aan eenduidigheid frustreert haar. “We bestaan sinds 2016, maar pas de laatste 2 jaar komt de beweging echt op gang.”

Volgens Amanda kan Duo-wonen veel breder worden ingezet dan nu gebeurt. “Er moet één landelijk splitsingsbeleid komen. Zolang elke gemeente zijn eigen regels bedenkt, blijven mensen vastlopen.” Uiteindelijk draait het voor haar om het grotere plaatje. “We moeten beseffen dat Duo-wonen ouderen helpt langer zelfstandig te wonen én jongeren betaalbaar onderdak biedt. Als je dat doel voor ogen houdt, kom je er samen wél uit.”

(Bron: Radar, BLG Wonen, SOJ, EIB, RTL, CBS. Foto: SOJ/VNP)

Elles de Bruin over de woningnood: ‘Ik voel me soms best schuldig’