Van eengezinswoningen naar seniorenwoningen: ‘Wij willen wel, maar kunnen niet doorstromen’
De woningmarkt vormt een hoofdpijndossier voor jong en oud. Ouderen willen hun eengezinswoningen best verlaten, zodat jonge gezinnen kunnen doorstromen. Maar in praktijk blijkt het te lastig om een geschikte seniorenwoning te vinden. In Meldpunt Actueel is een quotum voor seniorenwoningen bij nieuwbouw al besproken. Uw meldingen stromen binnen.
Nijpend tekort aan seniorenwoningen
Meldpunt Actueel roert al jaren het punt aan van een nijpend tekort aan seniorenwoningen. Met de Tweede Kamerverkiezingen op komst is het een van de belangrijkste politieke thema’s. In een recente uitzending laat GroenLinks-PvdA lijsttrekker Frans Timmermans zijn licht over het probleem op de woningmarkt schijnen.
Meldingen over seniorenwoningen tonen het belang van doorstroming aan
In onze mailbox stromen de meldingen over seniorenwoningen binnen. En het toverwoord in al deze meldingen lijkt ‘doorstroming’ te zijn. Laten we eens gaan grasduinen door deze meldingen.
Lenie uit Den Haag is heel stellig dat ze pas vertrekt uit haar veel te grote huis als er iets passends voorbijkomt: “Mijn man en ikzelf zijn geboren in 1949. Ik denk niet dat wij ooit vrijwillig zullen verhuizen. En dat komt omdat er geen aanbod is voor de doelgroep waar wij deel van uit maken.” Ze is heel erg geïnteresseerd in het concept van de knarrenhofjes, waar ouderen geclusterd kunnen wonen en naar elkaar kunnen omkijken.
“In onze stad is er heel veel gebouwd de laatste 25 jaar, maar helaas is er geen grond te verkrijgen voor deze knarrenhofjes. Projectontwikkelaars krijgen de voorkeur. Geld verdienen is het devies. Hierdoor kunnen wij en met ons heel veel meer mensen niet doorstromen. Heel verdrietig vind ik het dat er voor onze kinderen en kleinkinderen amper nog betaalbare huizen zijn te vinden.”
Onaantrekkelijk aanbod van seniorenwoningen
Paulien uit Woerden heeft een verhuiswens, maar vindt het aanbod onaantrekkelijk: “Ook wij zouden graag een kleinere woning kopen, we wonen al zo’n 30 jaar in een vrijstaande woning en deze is voor 2 personen echt veel te groot. Graag willen wij kleiner en gelijkvloers gaan wonen, maar alles wat er in onze omgeving in de verkoop komt zijn appartementen met een klein balkon, bij voorkeur op het noorden of oosten, of langs de spoorlijn…” Ze bespeurt ook onaantrekkelijke nieuwbouw voor senioren. “Ook allemaal langs het spoor.” Cynisch geworden, voegt ze daaraantoe: “Die oude mensen zijn toch hardhorend, dus hebben geen last van het geluid.”
Praktische voordelen van blijven zitten in grote eengezinswoning
Anonieme melder ‘Just me’ komt met een praktisch voordeel van in een groot huis te blijven wonen: “Er zijn ook steeds meer ouderen die op hun kleinkinderen passen, die kinderen worden gebracht door de ouders. Dan is een groter huis toch wel prettig. Ik zie hier ouderen wonen met in hun tuin een schommel, een glijbaantje en zo. Dat kan niet op een balkonnetje.”
Joke uit Leusden noemt een ander aspect waar niet iedereen bij stilstaat: “Het is al een paar keer gebeurd dat de volwassen kinderen weer thuis moeten komen wonen. Hun contract loopt af, er is nog niks nieuws, dus is er geen huur of koop mogelijk. Gelukkig heb ik dan nog steeds die eengezinswoning, waardoor ik ze kan helpen, anders waren ze dakloos. Dan staan ze al jaren ingeschreven, maar zijn ze nog steeds nummer 235 op de wachtlijst. Zolang ook dit niet wordt aangepakt, blijf je in een vicieuze cirkel zitten en zal er nooit sprake zijn van doorstroming.”
Tot 2030 moeten er 290.000 seniorenwoningen bijkomen
“Bouwen, bouwen, bouwen,” luidt het devies in Den Haag. Volgens het Programma Wonen en zorg voor ouderen (2022) moeten er tot 2030 290.000 seniorenwoningen bijkomen. In 2024 zijn er echter slechts 4.000 gerealiseerd, zo blijkt uit cijfers van vastgoedadviesbureau CBRE. Dat is nog geen 2 procent van de doelstelling. CBRE stelt dat het landelijke beleid te veel focust op betaalbare woningen, terwijl veel ouderen vermogen hebben en juist woningen in het midden- en hogere segment zoeken. Hierdoor sluit het aanbod niet aan bij hun wensen en blijft doorstroming uit.
Het ministerie van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) betwist het cijfer van 4.000 woningen. Volgens een woordvoerder is dit een onderschatting, omdat in die telling niet alle zogeheten “nultredenwoningen” zijn meegenomen. Toch erkent ook het ministerie dat de bouw achterloopt.
Ouderen willen wel doorstromen, maar kunnen het niet
De meldingen bij Meldpunt Actueel laten zien wat dit tekort in de praktijk betekent. Ouderen wachten jarenlang op een passende woning of worden afgewezen ondanks lange inschrijving. Anderen blijven noodgedwongen in te grote huizen wonen omdat er geen woningen met tuin of gelijkvloerse appartementen zijn. Er is ook frustratie over huurverhogingen na verhuizing en over gemeenten die weinig meewerken aan alternatieven zoals knarrenhofjes. De teneur is duidelijk: ouderen willen wel doorstromen, maar kunnen het niet.
Vraaggestuurd bouwen
CBRE waarschuwt dat dit probleem de hele woningmarkt raakt. Omdat ouderen blijven zitten, komen gezinswoningen niet vrij voor jonge gezinnen. De organisatie pleit voor “vraaggestuurd” bouwen: onderzoek per gemeente wat ouderen nodig hebben, bouw meer geclusterde en levensloopbestendige woningen en bied variatie in prijsniveau.
Quotum van 30 procent?
Hoogleraar huisvesting Peter Boelhouwer (TU Delft) stelt voor om een quotum van 30 procent seniorenwoningen in te voeren binnen nieuwbouwprojecten. Dat zou de doorstroming bevorderen, eenzaamheid tegengaan en de zorgkosten verlagen.
Tijdens bovengenoemde uitzending van Meldpunt Actueel reageert Frans Timmermans (GroenLinks-PvdA) positief op dat voorstel. Hij noemt het “interessant” en wil erover in gesprek, al staat het nog niet in het verkiezingsprogramma. Binnen het MAX Opinie Panel is 92 procent van de GroenLinks-PvdA-kiezers voor zo’n quotum.
Melding met misschien wel de gouden tip
Tot slot komt meldster Jeannet met misschien wel de gouden tip: “Verhuurorganisaties zouden ook rekening moeten houden met de huurprijs. Als je een lage huur hebt in de huidige woning en je verhuist, krijg je de extreem hogere huurprijs te betalen. Je zou dan je huur mee moeten kunnen nemen. Dan zouden meer senioren gemotiveerd zijn.”
Als u ook wilt meedenken over dit thema, dan kan dat. Reageer hieronder of stuur ons een mail: meldpunt@omroepmax.nl
(Bron: CBRE, Programma Wonen en zorg voor ouderen in Nederland, Ministerie van VRO, De Telegraaf, TU Delft, archief. Foto: Shutterstock)
Tekort aan seniorenwoningen blijft: doorstroming stokt in de hele woningmarkt