Wateroverlast door hevige regenval? Dit kunt u er zelf tegen doen

Het grote plaatje van wateroverlast

De overheid moet ervoor zorgen dat de inwoners van ons land veilig zijn. Dat betekent niet alleen dat er een leger moet zijn om vijanden buiten de deur te houden, of politie en brandweer die ons beschermen tegen criminaliteit en vuur. Maar ook moet de overheid ervoor waken dat ons land niet onderloopt bij grote wateroverlast. Daarom is er op nationaal niveau dijkaanleg, van zeewering tot rivierdijken. Provincies en gemeenten kunnen bepaalde gebieden aanwijzen voor waterberging.

Wat doen de waterschappen precies?

De waterschappen zorgen voor het waterbeheer in uw leefomgeving. Zo zorgen zij er bijvoorbeeld voor dat u genoeg en schoon water heeft, maar ook dat u beschermd bent tegen te veel water. De waterschappen adviseren ook over maatregelen die burgers zelf kunnen treffen tegen wateroverlast.

Zij gaan daar het verst in. Het gaat te ver om ze hier tot in detail te beschrijven, maar de voorbeelden zijn zeer helder. Ze spreken namelijk van roostergoten of een goedwerkend drainagesysteem aanleggen tot ‘zandzakken voor de deur’ in echte noodgevallen. En daar zit nog van alles tussenin. Zeer de moeite waard om eens te bekijken.

Wat kunt u zelf doen tegen wateroverlast?

Een van de grote problemen van wateroverlast op microniveau, dus bij u thuis, is de almaar verdergaande ‘ver-beton-nisering’ van onze leefruimte. Die wordt in toenemende mate gedomineerd door meer beton en betegeling. Dat hindert niet alleen een efficiënte waterafvoer, maar ook wateropslag. Met kleine ingrepen kunt u uw eigen huis en tuin waterklaar maken. Er is tegenwoordig zelfs sprake van een zekere zorgplicht voor burgers om mee te helpen tegen wateroverlast. Lees hieronder enkele tips.

Minder tegels en beton, méér groen en grind

De laatste jaren was de trend om uw tuin zo aan te leggen dat u weinig er aan onderhoud hoefde te doen. Zo verscheen er steeds meer beton, asfalt en tegels. Maar zo kan het overtollige regenwater geen kant op. U hoeft niet direct alle verharde stukken te verwijderen, maar een deel vervangen met meer groen, grind, schelpen of houtsnippers zou enorm helpen. Bovendien houden sommige planten en bomen het water ook beter vast. Het liefst bestaat uw tuin voor minimaal 60 procent uit groen en maximaal 40 procent uit verharding, zegt de website van Milieu Centraal. Daar kunt u terecht voor een meer uitgebreid advies over deze materie.

Vang het regenwater op

De zomers van recente jaren met meermaals een hittegolf vragen tegelijkertijd ook om meer water. Als we nou eens dat water dat gedurende het jaar zo vaak op ons neerregent wat beter vasthouden, dan zouden we al een heel eind kunnen komen. Zo bestaan er infiltratiekratten die u onder uw tuin kunt leggen. Die slaan het regenwater op. Geleidelijk aan kunnen ze het ook weer afgeven. Andere mogelijkheden zijn roostergootjes of grindkoffers aanleggen in de tuin. Voor wie een kelder heeft, is een drainagesysteem aanleggen geen overbodige luxe. Een ‘wateraanslag’ zoals in Limburg in 2021 is echter van een totaal andere orde. Daarvoor moeten er provinciale voorzieningen komen.

Leg een vijver aan

Een vijver in uw tuin aanleggen is een probaat middel om wateroverlast te vermijden. Dan moet u daar natuurlijk wel de plek voor hebben, want dat heeft niet iedereen. Zorg voor voldoende hoogteverschil in uw tuin, zodat het overtollige hemelwater daarnaartoe kan afvloeien.

Installeer een regenton in uw tuin

De meest voor de hand liggende en goedkoopste oplossing is een regenton in uw tuin te plaatsen. Deze ouderwetse, bewezen methode van wateropvang is ook perfect om gratis uw tuin te sproeien in droge tijden. Gewoon even aansluiten op de regenpijp is voldoende. Maar denk ook aan eventuele overloop, bijvoorbeeld naar een vijver, als u die heeft. En anders moet u regelmatig water aftappen.

Regentonnen zijn leverbaar in wisselende capaciteit van 80-800 liter. Met een tapkraantje plus slangetje eraan kunt u gemakkelijk uw gieter vullen. Zorg voor een goed deksel op de ton, om zo muggen tegen te houden die er eitjes willen leggen. Want anders creëert u uw eigen moeras. Let ook op waar u die regenton gaat plaatsen. Doe dat in de schaduw om algengroei te voorkomen.

Maak een daktuin of een groen balkon

Wat tegenwoordig vaker voorkomt, is de daktuin. Die kan 40 procent van de jaarlijks neerkomende neerslag vasthouden. Er bestaan zelfs subsidies voor, maar niet in elke gemeente. Ook is niet elk dak er geschikt voor, want zo’n daktuin weegt wel het een en ander. Dat geldt trouwens ook voor de hierboven besproken regenton. Het zwaarste model van 800 liter kan behoorlijk op de ondergrond drukken. Zorg daarom dat u met deze verzakking rekening houdt. Wie geen tuin heeft, maar een balkon kan gelijksoortige maatregelen treffen om water op te vangen, voornamelijk met veel beplanting.

Speciaal waterlabel toont risico op wateroverlast

In de toekomst krijgen gebouwen en woningen mogelijk een verplicht waterlabel. Het KNMI voorspelt dat door klimaatverandering even hevige als langdurige regenbuien steeds vaker zullen voorkomen in ons land. Om beter voorbereid te zijn op deze situatie is het waterlabel bedacht. Zo kunnen huizenkopers zien hoe groot het risico op overstroming of wateroverlast voor hun woning is.

Wat is een waterlabel en waarom is dit nuttig?

(Bron: Milieu Centraal, Informatiepunt Leefomgeving, Waterschappen, Waterklaar, NRC. Foto: Shutterstock)