Sven over vrijwilligerswerk als maatje tegen eenzaamheid: “Je merkt dat iemand weer gaat stralen”
In Nederland voelt bijna de helft van de ouderen zich eenzaam en meer dan 400.000 65-plussers ervaren zelfs ernstige eenzaamheid volgens het CBS. Achter deze cijfers schuilen persoonlijke verhalen van ouderen die dagenlang weinig contact hebben met anderen. Sven van der Lende (22) is maatje van een oudere alleenstaande man, Herman. Meldpunt Actueel spreekt hem midden in de Week tegen Eenzaamheid (25 september – 1 oktober).
Maatjes als wapen tegen de eenzaamheid
Maatjes of buddy’s spelen een stille maar cruciale rol in het leven van veel ouderen die zich eenzaam voelen. Ze bieden een luisterend oor, praktische steun en soms simpelweg het gezelschap dat zo gemist wordt. Een van die maatjes is Sven van der Lende, die wekelijks tijd vrijmaakt om een oudere man gezelschap te houden en zo een klein, maar waardevol verschil in zijn leven te maken.
Hoe ben je maatje geworden?
“Na mijn schooltijd belandde ik in een lastige periode. School paste niet goed bij me, ik stopte en zat ineens veel thuis. Urenlang gamen was mijn dagelijkse bezigheid. Ik voelde me doelloos en had behoefte aan iets waarmee ik een verschil kon maken. Via de gemeente kwam ik in aanraking met WZC Humanitas Deventer. Vanaf de eerste kennismaking voelde ik dat dit iets voor mij was. Ik kreeg structuur, voelde me nuttig en ontmoette mensen die mij konden helpen.”
“Ongeveer een jaar geleden werd mij gevraagd of ik maatje wilde worden, en dat aanbod heb ik aangenomen. En zo ontmoette ik Herman. Onze eerste ontmoeting was eigenlijk een komisch misverstand: we dachten dat de ander naar ons toe zou komen, waardoor we elkaar misliepen. Uiteindelijk troffen we elkaar halverwege en dronken we een kop koffie. Dat moment staat me nog goed bij, want ondanks de chaos was er gelijk een klik.”
Wat doen jullie samen?
“Wat wij doen is eigenlijk heel simpel, en juist dat maakt het zo waardevol. Meestal drinken we koffie bij hem thuis en praten we. Soms gaan we een stukje wandelen of ergens naartoe, zoals laatst naar Vogeleiland in Deventer. Het gaat niet om grote activiteiten, maar om de aandacht en het gesprek. In het begin merkte ik dat Herman erg gesloten was. Hij had veel meegemaakt en was het niet gewend dat iemand naar hem vroeg hoe het echt met hem ging.”
“Maar naarmate de weken verstreken, begon hij zich meer open te stellen. Hij vertelde verhalen over zijn vrouw, over hoe het was toen ze nog samen waren, maar ook over de leegte die hij voelde toen ze er niet meer was. Langzaam zag ik hem veranderen. Hij begon weer te lachen, kreeg meer energie en begon zelfs weer mee te doen met activiteiten bij Humanitas. Hij zegt vaak dat hij uitkijkt naar mijn bezoek en als ik er een keer niet ben, laat hij merken dat hij dat mist. Dat raakt mij, want dan besef ik dat mijn aanwezigheid echt verschil maakt.”
Wat betekent Herman voor jou?
“Veel meer dan ik in het begin had gedacht. Toen ik startte, dacht ik dat ik vooral degene zou zijn die hem zou helpen. Maar al snel merkte ik dat het wederzijds was. Mijn moeder werd ziek en kreeg leukemie. Dat was ontzettend zwaar. Ik wist niet hoe ik daarmee om moest gaan en voelde me machteloos. Toen ik dit aan Herman vertelde, deelde hij zijn eigen ervaring. Zijn vrouw had dezelfde ziekte gehad. Hij wist wat het met je doet om iemand die je liefhebt langzaam te zien aftakelen. In plaats van dat ik degene was die steun gaf, was hij er op dat moment voor mij. Hij luisterde, gaf advies en hielp me de situatie beter te begrijpen.”
“Dat schept een band die dieper gaat dan zomaar een wekelijkse afspraak. Daarnaast leer ik van hem hoe ik met emoties om kan gaan. Door mijn autisme vind ik het soms lastig om gevoelens bij mezelf en anderen te herkennen, maar Herman neemt daar de tijd voor. Hij legt dingen uit en helpt me om beter te begrijpen wat er speelt. Daardoor groeit niet alleen hij, maar ik ook. We leren eigenlijk van elkaar, en dat vind ik misschien wel het mooiste stuk van ons contact.”
Wat hoop je in de toekomst te doen met deze ervaring?
“Voorlopig blijf ik maatje voor Herman, want ik zie hoeveel het hem én mij brengt. Tegelijkertijd zou ik dit in de toekomst graag groter aanpakken. Ik denk aan het organiseren van activiteiten voor ouderen: niets ingewikkelds, maar momenten waarop ze elkaar kunnen ontmoeten en ervaren dat ze nog altijd onderdeel zijn van de samenleving.”
“Vaak ontbreekt juist dat gevoel van erbij horen. En daar is niet veel voor nodig. Een goed gesprek, een wandeling of een kop koffie kan al genoeg zijn om iemand zich minder alleen te laten voelen. Als ik zie hoe Herman in de loop van de tijd is opgebloeid, bevestigt dat voor mij dat ik met dit werk op de juiste plek zit.”
De Week tegen Eenzaamheid loopt van 25 september tot en met 1 oktober. Ook Omroep Max besteedt aandacht aan deze week in een speciale reeks van het MAX Ouderenjournaal.
(Foto: Sven van der Lende)