Jeanine Janssen vraagt aandacht voor kwaliteit van sterven: ‘Levenseinde moeten we bespreekbaar maken’
Jeanine Janssen deelt een persoonlijk verhaal dat haar aan het denken heeft gezet over de manier waarop we omgaan met het levenseinde. Haar moeder overleed vorig jaar mei na een kort maar heftig ziekbed. “Ik wil het graag hebben over euthanasie en palliatieve sedatie en hoe dat in elkaar overgaat,” vertelt ze. Ook doet ze een oproep.
Onderstaand verhaal doet ze op persoonlijke titel, niet als MAX Ombudsman. Wat u leest, is haar eigen mening.
Hoe zit het met de kwaliteit van sterven?
Begin oktober startte het hoger beroep tegen de staat door Coöperatie Laatste Wil. De kern van de zaak betreft de vraag of de overheid haar burgers het recht op een zelfgekozen levenseinde mag onthouden. ‘Meldpunt Actueel’ besteedde op 17 oktober een uitzending aan voltooid leven. Tot hoe ver reikt onze zelfbeschikking?
Het riep bij mij herinneringen op aan mijn vorig jaar overleden moeder. Een mooie vrouw, altijd tot in de puntjes verzorgd die mij altijd zei dat ik rechtop moest lopen en altijd netjes de deur uit moest gaan. Ze kreeg in november buikpijn. Ze was net 67 en ging net met pensioen. Vele onderzoeken later bleek dat ze ongeneeslijk ziek was. Hoelang het nog duurde was niet zeker. Ze koos ervoor om een euthanasieverklaring op te stellen. Ze kreeg ook de toestemming.
Te laat
Toch bleek het voor haar moeilijk om de beslissing te nemen om ook daadwerkelijk die bewuste datum te prikken. Vandaag beslissen betekende over 3 dagen een einde aan haar leven en een einde aan het bij ons zijn. Ze schoof die beslissing voor zich uit. Totdat het te laat was. Het ging snel slechter en ze wilde slapen. Ze kwam terecht in de fase van palliatieve sedatie. Omdat ze jong en fit was en een sterk hart had, heeft het 5 dagen geduurd voordat ze overleed. In die tijd werd ze een paar keer wakker met stuiptrekkingen en er begonnen vloeistoffen uit haar lichaam te komen. Blijkbaar hoort dat erbij, maar wij wisten het niet en zij zeker ook niet. We weten zeker dat ze dat nooit gewild zou hebben. De huisarts (die overigens een echte engel voor ons was) kon niks doen behalve sederen.
De regels bij levenseinde
De verpleegsters (geheid ook vleugel-kanshebbers) gaven aan dat ze dit vaker meemaakten, maar dit waren nu eenmaal de regels. Ook zij zagen het liever anders gezien hun ervaring met families en de palliatieve zorg. We vroegen ons allemaal hardop af: waarom zijn die regels zo? Er ligt tenslotte een toestemming voor euthanasie? Waarom had mijn moeder niet van tevoren kunnen bepalen dat, zodra ze sliep, de nabestaanden mochten beslissen om haar wel dat vredige en menswaardig einde te geven? Waarom moest dat 5 lange dagen duren? Het schijnt zelfs tot 2 weken te kunnen duren. En waarom? Aan het einde was er tenslotte geen ontkomen meer aan.
Kwaliteit van sterven
Euthanasie draait om het leven te beëindigen wegens ondraaglijk lijden. Palliatieve sedatie draait om het lijden te verlichten. In alle discussies over een gekozen levenseinde gaat het om de kwaliteit van leven. Maar hoe zit het met de kwaliteit van sterven? Ze stierf half mei vorig jaar. We hebben haar mooiste jurk aangetrokken, haar haar netjes gemaakt en mooi opgemaakt. Dat was haar laatste wens en was wat ze wél wilde.
Wat vindt u over levenseinde?
Ik vertel dit persoonlijke verhaal omdat ik graag wil weten hoe u erover denkt. Hebt u dit ook meegemaakt? Vindt u dat het anders zou moeten zijn? Zo ja, wat zou u zien als juiste oplossing? Met uw reacties willen we bekijken of we een uitzending kunnen maken voor Meldpunt Actueel, zodat dit onderwerp van alle kanten belicht kan worden en wie weet er wellicht in de toekomst verandering in kan komen.
U kunt bellen met MAX Ombudsman via 035-6775511, elke werkdag van 10.00 tot 12.00 uur.
De inhoud van dit artikel is ook aan de orde gebracht bij Villa VDB op 16 oktober 2025 en kunt u hier terugluisteren.
Levensbeëindiging: meer belangstelling en verzoeken voor bewust stoppen met eten en drinken
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
Mijn vrouw, en ik trouwens ook, hadden beiden een VVE verklaring. Febr’2019, Zij werd ziek, bleek kanker in een vergevorderd stadium te zijn. Ze vroeg de operatie arts: hoe lang nog te kunnen leven: 3 weken. Ze smeekte de artsen er een einde aan te maken. Veel pijn, geen medewerking, ondanks, verklaring van uitbehandeld, en VVE verklaring. Ze komt donderdag naar huis, zei de arts. NEEN zei ik, ik heb ze nu al lang thuis behandeld, lopen kon ze allang niet meer. Nou, dan gaat de afdeling soc. Verpleging a h werk. Ze werd geplaatst in een reserve kamer in een sterfhuis. Omdat ze binnen 3 weken zou overlijden. Werd daar prima verzorgd, echter, geen enkele medewerking aan euthanasie. Dit mochten ze niet, zeiden ze. Uit sluitend pijnstilling. Rest de vraag wat een euthanasie verklaring waard is. Niemand wilde eraan meewerken. Geen huisarts, niet de kliniek, niemand. Ze is inderdaad na 3 weken in coma overleden.
Geachte
Mijn naam is Johan van Aken.
Geboren op 3 november 1949.
Wanneer men vind dat het leven voltooit is, moet euthanasie bespreekbaar zijn. Zeker wanneer dit gehoord tot wilsbeschikking.
Ik ben hartpatiënt vanaf 2003, heb veel ondervonden qua hartproblemen.
Sinds 2024 heb ik een steunhart, ( Lvad )dit redde mijn leven.
Samen met mijn vrouw ben ik nog levenslustig.
Maar als het achteruit gaat en de kwaliteit van leven langzaam verdwijnt, gaan we over levensbeëndiging praten.
Soms heb ik het gevoel dat mijn leven voltooid raakt, ook dan verlang ik euthanasie.
Helaas heb ik dat 4 maanden geleden ook meegemaakt met mijn partner. Mijn partner had overigens ook een euthanasie verklaring. Hij was 91 jaar maar blijkbaar enorm sterk. Hij heeft maar liefs 12 dagen moeten wachten op de dood. Ik heb het begeleidend team palliatieve zorg van het ziekenhuis, diverse malen gevraagd of zij het stervensproces wilde versnellen. Mag niet, kan niet, doen we niet, we zorgen voor pijnbestrijding en om medicatie om hem rustig te houden. Hij heeft dus geen pijn en is rustig. Ik mocht in het ziekenhuis blijven en heb het allemaal (dag en nacht) meegemaakt. Ik vond het vreselijk, vanaf dag 6 of 7 werd al aangegeven dat het nu elk moment kon gebeuren. Ik kan niet aangeven of hij het meekreeg, maar zolang worstelen met de dood vond ik absoluut niet humaan. De stelling “hij heeft geen pijn en is rustig” vond ik vaak niet van toepassing. Niemand weet het zeker, alleen afgaan op eventuele grimassen of onrust was voor mij niet voldoende. Niemand kan het zeker weten. Alleen omdat hij op een gegeven moment niet meer reageerde of sprak betekent voor mij nog niet dat hij niets merkte of voelde. Ik voelde na zijn overlijden alleen maar opluchting dat hij niet meer hoefde, de rouw kwam hierdoor ook pas later. Bij mijn vader gebeurde ongeveer hetzelfde en dat duurde 5 dagen. Ook dat vond ik een naar proces. Ik vraag mij af wat een euthanasie verklaring voor waarde heeft.