De belangrijkste plannen van Prinsjesdag op een rijtje gezet
Vandaag op Prinsjesdag zijn de plannen bekendgemaakt die al een tijdje rondgingen. De belangrijkste plannen uit de Miljoenennota hebben we hier even op een rijtje gezet voor u. Wat zijn de begrotingsplannen voor 2023? Waar gaat het geld heen? Grootste blikvanger naast de koopkrachtreparatie van 17,2 miljard is dat AOW en minimumjeugdloon met 10 procent stijgen.
Uitgaven en inkomsten
Eerst kijken we in het huishoudboekje voor 2023. In totaal gaat het kabinet in 2023 395 miljard euro uitgeven. Daar staat 366,4 miljard aan inkomsten tegenover. Wie denkt dat er alleen maar tegenvallers zijn: door de inflatie komt er meer btw binnen. Ook leveren de hogere gasprijzen de schatkist meer geld op. Het kabinet gaat uit van een economische groei van 1,5 procent.
Koopkrachtmaatregelen
Meest in het oog springend is de 17,2 miljard die het kabinet extra uittrekt om de koopkracht te repareren. Want alles is duurder geworden, van de energieprijzen tot uw dagelijkse boodschappen. De oorlog in Oekraïne speelt op de achtergrond in alles mee.
AOW
AOW en minimumloon zijn traditioneel gekoppeld. Er bestond het voornemen om die 2 te ontkoppelen. Meldpunt heeft daar eerder een uitzending aan gewijd. Maar die ontkoppeling is losgelaten tot groot genoegen van de ouderen. Ze gaan gewoon gelijk op en allebei met 10 procent omhoog.
Zorg
Het nieuwe integrale zorgakkoord (IZA) is zojuist getekend voor 4 jaar. Maar de huisartsen hebben hun handtekening er nog niet onder gezet. Betaalbaar en toegankelijk houden van de zorg staan voorop. Meer geld of meer zorgpersoneel is niet de oplossing, vindt het kabinet. “Nu gaat namelijk al 13% van het nationale inkomen naar de zorg. En 1 op de 6 mensen werkt in deze sector.”
In 2023 trekt het kabinet 300 miljoen euro uit voor het uitvoeren van de afspraken in het IZA. Die gaan bijvoorbeeld over huisartsenzorg en wijkzorg. Maar ook is er aandacht voor digitalisering. Verder is er 280 miljoen euro voor het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor ouderen (WOZO). Want in de steeds meer vergrijzende samenleving moeten ouderen steeds langer thuis wonen.
Zorgpremie
De zorgpremie gaat maandelijks met ongeveer 11 euro omhoog. Maar dit is een richtlijn waar de zorgverzekeraars van af mogen wijken, alhoewel dit niet vaak gebeurt. De gemiddelde basispremie moet dan uitkomen op 137 euro per maand. Het eigen risico van 385 euro blijft zoals het is.
Huur- en zorgtoeslag
Het zijn niet alleen maar zure appels. De huurtoeslag gaat namelijk structureel omhoog. Er komt een bedrag bij van 16,94 euro per maand. Even goed nieuws is er over de zorgtoeslag, want die gaat eenmalig omhoog met 412 euro per jaar.
Energieprijzen
Eerder was al een energietoeslag van 1.300 euro voor kwetsbare huishoudens aangekondigd. De tijdelijke verlaging van de brandstofaccijns (met 17 eurocent per liter) die tot december zou duren, krijgt nu toch een verlenging. Die blijft nu gelden tot minimaal juni 2023. Ook komt er een prijsplafond.
Vanaf 1 januari 2023 neemt de overheid een stuk van de energierekening van huishoudens over. Dat moet 1 miljoen Nederlanders voor afsluiting behoeden. Voor november en december gaat het voorschotbedrag alvast omlaag. Verder moet het weer mogelijk zijn om meerjarige energiecontracten af te sluiten. Het kabinet gaat er vanuit dat het prijsplafond voor gas en elektriciteit 2280 euro scheelt voor een gemiddeld huishouden volgend jaar (190 per maand). Het plafond voor een kuub gas is dan 1,50 euro, terwijl dat voor elektra 70 eurocent voor een kWh bedraagt. Naar beneden mag altijd. Maar voor gas zal het niet onder de 1,20 euro per kuub zijn. Wie toch meer gebruikt, betaalt de volle prijs. Het kabinet wil de burger namelijk stimuleren om op energie te bezuinigen.
Woningbouw
100 miljoen euro per jaar komt beschikbaar voor 10 jaar om het totale woningaanbod te vergroten.
Kindgebonden budget
Het kindgebonden budget wordt hoger. Voor het derde kind gaat het bedrag namelijk omhoog en wordt het even hoog als voor het tweede kind.
Studenten
Uitwonende studenten kunnen rekenen op 165 euro extra per maand. Het leenstelsel wordt afgeschaft en de basisbeurs keert terug in 2023. 1 miljard euro is uitgetrokken voor de ‘leengeneratie”. Zo krijgen studenten, die nooit de basisbeurs hebben gehad, compensatie. Dit was al bekend uit het regeerakkoord.
Onderwijs
Met 800 miljoen extra voor leraren wil de regering de kansenongelijkheid bestrijden. Zo willen ze de ‘dalende trend’ in de onderwijsprestaties in het basis- en voortgezet onderwijs ombuigen.
Belasting op arbeid en vermogen
De belasting op arbeid gaat omlaag, terwijl die op vermogen omhoog gaat. Dit is een opmerkelijke stap, want jarenlang was dit onbespreekbaar voor de VVD. Het tarief van de eerste inkomstenbelastingschijf (voor inkomens tot bijna 70.000 euro) wordt verlaagd met 0,11 procentpunt.
Voor grote bedrijven en mensen met vermogen gaat de belasting juist omhoog. Energiebedrijven die op dit moment profiteren van de energiecrisis gaan meer belasting betalen. Dat gaat gebeuren via de zogenaamde mijnbouwheffing voor het winnen van olie en gas.
Defensie
Defensie gaat overeenkomstig afspraken in NAVO-verband naar 2 procent van het bruto binnenlands product (bbp). Want de oorlog in Oekraïne heeft de noodzaak hiervan aangetoond. Daarmee komen de defensie-uitgaven op 5 miljard te liggen.
Klimaat en energietransitie
Nederland blijft investeren in het Klimaatfonds. Want de energietransitie kost een hoop geld. Daarom gaan er miljoenen naar alternatieve energiebronnen zoals windmolens op zee (180 miljoen), de productie van duurzame waterstof (145 miljoen euro) en warmtenetten (200 miljoen).
Corona
Er is net weer een nieuwe boostercampagne gestart door de GGD. Maar ook in 2023 blijft corona op de agenda staan. De bestrijding van het virus staat voor 5,2 miljard euro op de begroting.