Zorgstelsel te duur, te ingewikkeld en ontoegankelijk: pleidooi voor inkomensafhankelijke bijdrage

Lange wachttijden en personeelstekorten

In het advies van de RVS komen zaken aan de orde, die gesneden koek zijn voor de meeste burgers. Ze hebben dagelijks met problemen te maken zoals lange wachttijden en personeelstekorten. En dat de zorg te duur wordt, hoef je eigenlijk ook niemand meer te vertellen. In april maakte Meldpunt nog een uitzending waarin de conclusie was dat het huidige stelsel van de ouderenzorg op de schop moest.

Wat zijn de belangrijkste adviezen voor ons zorgstelsel?

De meest in het oog springende punten in het advies van de RVS zijn:

• Verminder de concurrentie in de Zorgverzekeringswet
  Zorg en ondersteuning zoals huisartsenzorg moet niet meer in concurrentie worden ingekocht en aangeboden. Een goede samenwerking is hierbij belangrijk.
• Een wettelijk gedeelde zorgplicht voor gemeenten en zorgverzekeraars
  Maak gemeenten en verzekeraars samen verantwoordelijk voor de inkoop van zorg en ondersteuning. Een goede samenwerking versterkt eerstelijnszorg en ouderenzorg.
• Chronisch zieke burgers moeten minder gaan betalen
  Het aloude solidariteitsbeginsel betekent dat we allemaal voor elkaar zorgen. Dat ligt aan de basis van ons zorgstelsel. Volgens de RVS moet er weer meer solidariteit komen tussen gezonde en zieke mensen. De RVS adviseert daarom om de premie flink te verlagen, en de inkomensafhankelijke bijdrage juist te verhogen. Zo kan de zorgtoeslag (grotendeels) afgeschaft worden. De angst voor te hoge kosten of latere terugbetalingen, die bij veel mensen leeft, kan dan verdwijnen. Verder dringt het advies aan op betaalde mantelzorg, die dure professionele zorg kan vervangen.

Reacties van ouderen-, zorg- en patiëntenorganisaties

Meldpunt vroeg diverse ouderen-, zorg- en patiëntenorganisaties om een reactie op het advies.

Patiëntenfederatie

De Patiëntenfederatie laat weten dat ze daar de problemen in het zorgstelsel die de RVS constateert, ook zien. “Voor veel mensen wordt de zorg te duur, de zorg is vaak te ingewikkeld en zorg die laagdrempelig zou moeten zijn – zoals controles bij de tandarts of fysiotherapie – is voor steeds meer mensen niet betaalbaar. Vooral mensen in kwetsbare posities zijn hier de dupe van. Het is goed dat de RVS daar oog voor heeft. Het advies is een interessante denkrichting om de zorg voor patiënten in de toekomst toegankelijker te maken en de solidariteit in stand te houden.”

ActiZ

Bij ActiZ, de brancheorganisatie van ouderenzorgorganisaties klinken woorden van gelijke strekking. “We herkennen veel knelpunten, maar ook veel van de oplossingen,” zegt woordvoerder Olfert Koning. “Bijvoorbeeld: minder marktwerking-denken bij eerstelijnszorg.” Voor een gedetailleerdere reactie op het voorstel om ouderen die langdurige zorg thuiskrijgen niet meer te financieren vanuit de Wet Langdurige Zorg, moet ActiZ het advies van de RVS eerst nog nader bestuderen.

ANBO

“Dit advies tot hervorming is ongelooflijk belangrijk gezien de grote problemen die er zijn,” reageert Anneke Sipkens, directeur-bestuurder van Ouderenbond ANBO. “Terecht dat men vragen stelt bij de houdbaarheid van het huidige stelsel. Voor vele groepen wordt zorg onbetaalbaar doordat mensen steeds meer zelf moeten (bij)betalen. Bijvoorbeeld premie, eigen risico en eigen bijdrage voor de medicijnen.”

ANBO pleit al wat langer dan RVS voor het afschaffen van toeslagen. Die zijn er voor mensen met een lager inkomen. Maar vaak moeten ze achteraf bijbetalen, waardoor mensen in de problemen komen. De toeslagenaffaire heeft wat dat betreft diepe sporen in de Nederlandse samenleving achtergelaten. ANBO is minstens even blij met het advies om te stoppen met concurrentiemodel. Thuiszorgorganisaties moeten elkaar niet langer beconcurreren, maar samenwerken, vindt ANBO. Want dat komt de zorg ten goede en dus ook het stijgend aantal thuiswonende ouderen.

Het huidige stelsel van de ouderenzorg moet op de schop