Levensbeëindiging: meer belangstelling en verzoeken voor bewust stoppen met eten en drinken
Uit onderzoek van Meldpunt Actueel blijkt dat er bij veel hospices in Nederland een groeiende belangstelling voor en vraag naar het ‘bewust stoppen met eten en drinken’ is. Deze wijze wordt ingezet als mensen geen hulp bij levensbeëindiging kunnen krijgen doordat hun klachten onvoldoende zijn om in aanmerking te komen voor de euthanasieregeling.
“Ik hoef het leven niet langer te rekken”
Mevrouw Corrie Boltje-De Boer moest er niet aan denken om opgenomen te worden in een verzorgingshuis. Daarom besloot ze, om dit te voorkomen, bewust te stoppen met eten en drinken. “In zo’n verzorgingshuis doen ze er alles aan om je in leven te houden. Ik moet daar niet aan denken. Voor mij is het leven klaar en compleet, ik hoef het leven niet langer te rekken”, vertelt ze in de uitzending van Meldpunt Actueel over levensbeëindiging (17 oktober 2025).
Geen exacte cijfers bekend over bewust versterven bij levensbeëindiging
Exacte cijfers over bewust versterven zijn niet bekend, aangezien de meeste hospices niet registeren of mensen zijn overleden aan de gevolgen van BSTED (= Bewust Stoppen met Eten en Drinken). Maar volgens schattingen gaat het om zo’n 700 mensen per jaar.
Uit een rondgang van Meldpunt Actueel onder tientallen hospices blijkt wel dat er meer belangstelling voor is. Zo zijn de reacties: “We hebben een hospice met 6 bedden. In 2024: 4 per jaar, dit jaar zitten we nu op 9. Dus in die zin een forse verdubbeling.” En: “Wij houden de cijfers niet bij, maar zien wel een groei in het aantal opnames specifiek voor BSTED.”
Stijging meldingen van euthanasie
In 2024 vonden er 9.958 meldingen van euthanasie plaats, een stijging van 10 procent ten opzichte van 2023 (9.068 meldingen). Dit betekent dat euthanasie in 2024 bij 5,8 procent van alle sterfgevallen in Nederland werd toegepast, tegen 5,4 procent in 2023. De stijging geldt zowel voor euthanasie bij lichamelijke ziekten (met name kanker, zenuw- en longaandoeningen) als bij psychische aandoeningen.
Enquête: bij weigering euthanasie overweegt kwart te stoppen met eten en drinken
Naast de toename van vragen en verzoeken bij hospices voor het stoppen met eten en drinken, blijkt uit een nieuwe enquête onder het MAX Opiniepanel onder bijna 10.000 mensen, dat een kwart van de ondervraagden overweegt om te stoppen met eten en drinken als bij hen euthanasie geweigerd zou worden.
(Tekst gaat verder onder deze grafiek)
Verder blijkt uit het MAX Opinieonderzoek dat 89 procent van de ondervraagden vóór een nieuwe wet op ‘Voltooid Leven’ is. Voltooid leven is een term voor het gevoel dat iemands leven is afgerond en voltooid is, wat kan leiden tot een wens om te sterven. Dit kan bijvoorbeeld komen door levensmoeheid, ouderdom of het gevoel dat er geen zin meer is aan het leven. In Nederland staat de huidige wet geen euthanasie toe bij voltooid leven zonder een medische grondslag.
(Tekst gaat verder onder deze grafiek)
Herzien wetsvoorstel ‘Voltooid Leven’ van D66
D66 zal na de komende verkiezingen een herzien wetsvoorstel ‘Voltooid Leven’ indienen. Partijleider Rob Jetten heeft uitgebreid over een verruiming van de euthanasiewet gesproken in een recente lijstrekkers-uitzending van Meldpunt Actueel. Dit voorstel komt na een eerder voorstel dat in 2022 door de Raad van State bekritiseerd werd.
Het nieuwe D66-voorstel kent een aantal voorwaarden: de aanvrager moet minimaal 75 jaar oud zijn en wilsbekwaam. En om de motivatie te contoleren moeten met 3 onafhankelijke levenseindebegeleiders’ binnen een periode van 6 maanden diverse gesprekken gevoerd worden. Uit deze gesprekken moet ook blijken dat er geen invloed van buitenaf is. Van het MAX Opiniepanel vindt 75 procent dat die leeftijdsgrens niet hoeft. Het CDA is tegen euthanasie bij voltooid leven.
(Tekst gaat verder onder deze grafiek)
Artsenorganisatie KNMG is tegen wetsvoorstel
Artsenorganisatie KNMG ziet niets in het D66 wetsvoorstel over levensbeëindiging. Zij vinden het ‘stigmatiserend en leeftijd discriminerend’. Verder vinden ze het niet nodig om – naast de huidige euthanasiewet – een aparte ‘Voltooid Leven’ wet in te stellen. De huidige regeling biedt voldoende ruimte, ook voor mensen met bijvoorbeeld een opeenstapeling van ouderdomsklachten.
Organisaties zoals de Nederlandse vereniging voor een vrijwillig levenseinde (NVVE) of de Coöperatie Laatste Wil zijn wél voorstander van een speciale wet ‘Voltooid Leven’. Zij pleiten al jaren voor meer eigen regie bij het levenseinde.