Valgevaar door trapliften aan de verkeerde kant van de trap

Gevaarlijke situatie

Naar schatting tachtig procent van de trapliften in Nederland wordt aan de muurzijde van de trap geplaatst. De rail van de lift loopt dan via de buitenbocht van de trap langs de muurzijde. Omdat daarover de trapliftstoel omhoog en omlaag moet, wordt vaak de leuning verwijderd. Lopende trapgebruikers kunnen niet anders dan alleen het smalle deel van de traptreden gebruiken en missen hierbij de leuning. Dat leidt tot gevaarlijke situaties en is volgens bouwadviesbureaus in strijd met het Bouwbesluit en de Woningwet. Meldpunt deed hierover een oproep en ontving van kijkers tientallen meldingen.

Klacht over onveiligheid

“Ik voel me volstrekt niet serieus genomen, bijna beledigd.” Co Dooms uit Ruurlo krijgt in 2021 een traplift van de gemeente, omdat hij uitgezaaide kanker heeft en steeds moeilijker kan lopen. Maar de traplift wordt aan de buitenkant van de trap geïnstalleerd. Het gevolg: Er blijft alleen de steile binnenkant van de trap over om gebruik van te maken. Dooms klaagt over onveiligheid, maar dat levert niets op.

Gemeente wil traplift niet verplaatsen

De familie Pijl in Ridderkerk heeft een traplift aan de buitenkant van de trap gekregen, waardoor trappenlopen een gevaarlijke onderneming wordt. Ook de trapleuning is bij de installatie van de traplift weggehaald. De familie vraagt om een verplaatsing van de traplift naar de spilzijde, maar dat kan volgens de gemeente niet.

Overtreding van voorschriften

Meldpunt vraagt in januari bouwexpert Nico Scholten van het Expertisecentrum Regelgeving Bouw om naar de trap van familie Pijl te kijken. Hij constateert dat de trap niet meer voldoet aan wettelijke minimum voorschriften. Door de traplift blijft er te weinig ruimte over voor een vluchtroute en is de aantrede van de trap te klein geworden. Dit zijn overtredingen van het zogenoemde Bouwbesluit, waar alle woningen in ons land aan moeten voldoen.

Tientallen reacties

De gemeente Ridderkerk gaat na de meting van Scholten overstag en verplaatst de traplift alsnog naar de spilkant. Na de televisie-uitzending hierover komen tientallen meldingen binnen van mensen die binnen de WMO een traplift hebben gekregen die aan de muurzijde is geïnstalleerd. Gebruikers klagen over onveiligheid, en soms doen zich ongelukken voor.

Gevallen

Bijvoorbeeld bij de familie Van Emden uit Rotterdam. Mevrouw Van Emden heeft hartfalen en krijgt ook een traplift aan de buitenkant. Haar man is mantelzorger en maakt gebruik van de trap. Maar die is erg nauw geworden door de voorziening van zijn vrouw. Op 17 december 2021 komt Wil van Emden ten val op de trap, scheurt zijn beenspieren en moet maandenlang revalideren.

Onveilig

Hij vraagt na het ongeval om verplaatsing van de traplift maar de gemeente wijst dat af. ‘De traplift is veilig’, is het antwoord. Bouwexpert Nico Scholten neemt op ons verzoek de afmetingen van de trap op. Hij constateert meerdere overtredingen van het Bouwbesluit en noemt de trap van de familie Van Emden ‘apert onveilig’. Te kleine treden, de trapleuning is weggehaald en er is te weinig ruimte om te vluchten bij een calamiteit. De leverancier van de traplift, Otolift, is het hier niet mee eens. Het bedrijf vindt dat de traplift wel aan het Bouwbesluit voldoet, en dat er wel genoeg ruimte is om langs de lift te kunnen lopen. Volgens de woordvoerder heeft Nico Scholten verkeerd gemeten.

Wie controleert de praktijk?

Aldo de Jong is bouwkundig adviseur van adviesbedrijf Goed Gebouw. Volgens hem laten deze zaken zien dat er een gebrek is aan toezicht. ‘Een traplift is een aanpassing aan een woning’. Trapliften worden technisch gekeurd, maar er wordt  vervolgens niet gekeken hoe een traplift in de praktijk de situatie in huis verandert.

De goedkoopste oplossing

Onze presentator Elles de Bruin bezoekt de belangrijkste leverancier van trapliften in ons land, Koninklijke Otolift. Commercieel directeur Jeroen Wolf legt uit dat in 9 van de 10 keer wordt gekozen voor een plaatsing aan de muurkant. De leverancier is namelijk gebonden aan een contract met de gemeente. De muurkant is 15 procent voordeliger dan een traplift aan de spilzijde. Het is de “goedkoopste, adequate oplossing”. Als een traplift niet geplaatst kan worden volgens alle normen, dan gaan we dat ook niet doen, verzekert Wolf.

Gemeente erkent fout

De traplift van Co Dooms is van een andere leverancier: Handicare Trapliften. De gemeente Berkelland heeft na de meting van Nico Schoten laten weten dat deze inderdaad niet aan het Bouwbesluit voldoet. “We vinden het vervelend dat deze situatie mijnheer Dooms tijd en energie heeft gekost, dat had zeker niet gemoeten,” reageert de gemeente. Handicare schrijft in samenspraak met de klant tot een oplossing te zijn gekomen. Op 6 mei zal de traplift kosteloos verplaatst worden van de muur- naar de spilzijde.

Kuiken stelt Kamervragen

PvdA-fractievoorzitter Attje Kuiken gaat Kamervragen stellen over dit onderwerp. Ze zegt: “de keuze voor een goedkopere, maar onveilige traplift is niet acceptabel en gaat tegen het Bouwbesluit in. Dit is extra schrijnend omdat het ook de gemeente is die toezicht moet houden op het Bouwbesluit. Het is belangrijk dat er snel een beter beeld komt hoe groot dit probleem is.”