Crowdfunding buiten de cultuursector neemt toe: particulieren beleggen in bedrijven

Wat is crowdfunding?

Crowdfunding betekent dat een groep mensen samen geld inlegt voor een project of onderneming. Meestal gaat dit online. Waar crowdfunding in de cultuursector vooral bekend was als donatie voor kunstprojecten zonder terugbetaling (denk aan pionier SellaBand, een platform voor rockbands), is het nu ook een serieuze investeringsvorm met rente of dividend. De Autoriteit Financiële Markten (AFM) onderscheidt 4 belangrijke vormen:

1. Donatie: geld geven zonder tegenprestatie. Een fan die voor een band een nieuw album meefinanciert, krijgt bijvoorbeeld dat album toegestuurd plus 1 kaartje voor een concert.
2. Sponsoring/reward-based: een bijdrage doen in ruil voor een niet-financiële beloning.
3. Loan-based: geld uitlenen tegen rente.
4. Equity-based: investeren in aandelen of obligaties met kans op dividend en waardestijging.

Toezicht door AFM

De AFM houdt toezicht op de laatste 2 categorieën van crowdfunding uit het rijtje hierboven. Platforms die deze aanbieden, moeten wel een vergunning hebben. Donaties en reward-based crowdfunding vallen buiten dat toezicht van de waakhond.

Crowdfunding is populair in mkb

Veel mkb-bedrijven kiezen tegenwoordig voor crowdfunding, omdat banken vaak geen of te dure leningen willen verstrekken. Banken vinden kleinere projecten namelijk soms te risicovol of financieel onaantrekkelijk. Via crowdfunding kunnen ondernemers dan toch nog aan kapitaal komen. Het leuke is dat dat vaak gebeurt met steun van hun eigen klanten of gemeenschap.

Onderzoek van Stichting MKB Financiering laat een flinke groei zien: in 2024 halen mkb-bedrijven 16 procent meer op via crowdfunding dan in 2023. In dat jaar is de groei zelfs bijna 33 procent. In Nederland beleggen naar schatting 150.000 tot 170.000 mensen via crowdfundingplatforms. Er is veel keus. Platforms luisteren naar namen als Geldvoorelkaar of Waardevoorjegeld om 2 voorbeelden uit het aanbod te noemen.

Geslaagde praktijkvoorbeelden

Het Financieel Dagblad (FD) geeft mooie praktijkvoorbeelden van crowdfunding door particuliere beleggers in het mkb. Inwoners van Goudswaard (ZH) helpen met een crowdfunding van 175.000 euro de doorstart van de enige supermarkt in hun dorp onder een nieuwe eigenaar. Daar heeft het hele dorp lol van. Een zwemschool in Vlaardingen haalt bijna 900.000 euro op als een bank op het laatste moment afhaakt. En in Breda voorkomen klanten met 145.500 aan crowdfunding dat audio- en tv-specialist Technica Nova verdwijnt. De nieuwe showroom vormt het bewijs.

Rendementen van crowdfunding beter dan bij sparen

De rendementen, vaak tussen 2-8 procent, zijn hoger dan op een gewone spaarrekening voor de groep particuliere investeerders. Toch waarschuwt de AFM nog even dat het risico groter is dan bij veel andere beleggingen. Projecten kunnen zomaar mislukken en terugbetaling is heus niet altijd gegarandeerd. Zekerheden of onderpanden, zoals een pandrecht, bieden niet altijd volledige bescherming. En als er een hypothecair onderpand is afgesproken, check dan eerst of er al niet een eerder hypotheekrecht op datzelfde pand rust. Want die gaat dan voor.

Tips voor een veilige crowdfunding

De AFM heeft nog enkele tips voor particuliere beleggers die willen gaan crowdfunden:

• Investeer niet meer dan 10 procent van uw totale belegde vermogen in crowdfundingprojecten.
• Spreid uw investeringen over meerdere projecten om risico’s te verkleinen.
• Beleg alleen geld dat u echt kunt missen.

Als u overweegt te investeren, doet u er goed aan om kritisch naar de informatie van platforms te kijken. Probeer eerst de risico’s te begrijpen. Alleen zo is het een verantwoorde beleggingsvorm.

(Bron: AFM, FD, Consumentenbond, Stichting MKB Financiering, Telegraaf, archief. Foto: Shutterstock)

2021 recordjaar voor crowdfundingacties. Waarom en hoe werkt het?