Alternatieven voor begraven of cremeren: “Ik wil me laten resomeren, maar dat mag nog niet volgens de wet”

Begraven of cremeren? Resomeren of humaan composteren?

Terwijl Meldpunt Actueel bezig is met een onderzoek naar steeds duurder wordende uitvaartverzekeringen, stuiten we ook op aanverwante onderwerpen. Begraven of cremeren? Dat is een. Maar het gaat verder: resomeren of humaan composteren? En dat zijn 2 én 3.  In de laatste 2 gevallen draait het om alternatieven voor begraven of cremeren. Wat zou uzelf willen…? Lees eerst dit artikel.

Wat is resomeren?

Resomeren, ook wel alkalische hydrolyse of ‘watercrematie’ genoemd, is een redelijk nieuwe manier van lijkbezorging. Het lichaam wordt opgelost in een verwarmde vloeistof met kaliumhydroxide. Na afloop blijven alleen botten en medische hulpmiddelen over. De botten worden vermalen tot poeder, vergelijkbaar met as na een crematie. U kunt de resten na resomeren ook in een urn bewaren en later uitstrooien op een strooiveld of een andere plek. Het hele proces kost minder energie en is beter voor het milieu.

Wie wil dit?

Cijfers over de populariteit van dit alternatief zijn er niet, maar we krijgen er geregeld meldingen over binnen. De 73-jarige Monique uit Amstelveen schrijft in 2024 aan Meldpunt: “Ik wil me laten resomeren, iets wat nu wettelijk nog niet is toegestaan voor mensen, wél voor dieren. Mijn kinderen zijn overal van op de hoogte en een en ander is vastgelegd op papier.” Voor mevrouw is er echter op dit punt goed nieuws in de pijplijn.

Wat zegt de Gezondheidsraad over resomeren?

De Gezondheidsraad geeft in 2020 al groen licht voor resomeren. Volgens de raad voldoet de methode aan alle criteria voor toelaatbaarheid. Ook nu bij een nieuw advies ziet de raad geen reden om dit te herzien. “Resomeren is veilig en past binnen de mogelijkheden die de wet zou moeten bieden,” aldus het advies.

Is resomeren opgenomen in de nieuwe ‘uitvaartwet’?

Het voorstel voor de Wet bestemming lichamen van overledenen (Wblo) bevat resomeren als nieuwe optie naast begraven, cremeren en het ter beschikking stellen van het lichamelijk overschot aan de wetenschap. De Wblo vervangt de oude Wet op de lijkbezorging. Door de val van het kabinet heeft de behandeling van de wet vertraging opgelopen. Op de wetgevingskalender valt te zien dat de wet nog in de voorbereidende fase zit. Het zal iets moeten zijn voor het nieuwe kabinet.

Wat is humaan composteren?

Humaan composteren, of ‘veraarden’, is een tweede alternatief voor begraven of cremeren. Het lichaam wordt in een afgesloten betonnen compostbak of cocon met stro en hooi geplaatst. Binnen 40 dagen verandert het in vruchtbare aarde. Nabestaanden kunnen die gebruiken om bomen of planten te laten groeien. In enkele Amerikaanse staten, zoals in Washington, is deze methode nu al toegestaan.

De stichting Veraarden is groot voorstander van opname hiervan in de nieuwe uitvaartwet. Bestuurslid Jenneke Haaksma zei eerder in AD: “Het raakte me dat je deze wereld op een natuurlijke manier kunt verlaten, door onderdeel te worden van de ecologische kringloop.”

Waarom wil de Gezondheidsraad dit (nog) niet?

De Gezondheidsraad heeft recent géén positief advies afgegeven over dit alternatief. Volgens de raad ontbreekt voldoende bewijs. “Het composteren van menselijke lichamen brengt nog te veel onzekerheden met zich mee,” staat in het advies.

Mogelijke risico’s zijn de verspreiding van ziektekiemen en de aanwezigheid van schadelijke stoffen. “Zolang niet duidelijk is hoe veilig en duurzaam de methode is, adviseren wij deze niet toe te laten.” Dat zou men evengoed kunnen beweren over kerkhoven met graven die medicijnsporen vertonen of radioactiviteit van bestralingen.

En hoe zit het met het ‘natuurgraf’?

Eind december 2023 maakt Meldpunt een uitzending waarin een natuurbegrafenis en het natuurgraf worden besproken. De mens geeft daarin in een living cocoon ofwel een levende doodskist zijn lichaam terug aan de natuur. Deze afbreekbare kist komt tegenwoordig steeds vaker voor. De methode is toegestaan op natuurbegraafplaatsen, maar niet in de eigen achtertuin.

Nogmaals: welke alternatieve vorm voor de bestemming van uw lichaam na uw dood zou u kiezen, resomeren of humaan composteren? Of wellicht het natuurgraf? Of gaat u toch liever voor het oude vertrouwde begraven of cremeren? Laat het ons weten: meldpunt@omroepmax.nl

(Bron: Gezondheidsraad, Rijksoverheid, Ministerie van Binnenlandse Zaken, NOS, AD, Volkskrant, NRC, archief. Foto: Shutterstock)

Welke nieuwe methoden van lijkbezorging bestaan er? Wat is resomeren?