1 op de 3 verkeersslachtoffers met ernstig letsel is 50+’er op fiets; maar geen helmplicht
VeiligheidNL toont in een nieuw onderzoek dat het aantal verkeersslachtoffers met ernstig letsel in 10 jaar gestegen is met 18 procent. Opvallendste conclusie is dat een derde van de slachtoffers met ernstig letsel een fietser van 55 jaar of ouder is. Die rijdt steeds vaker op een snelle e-bike.
De belangrijkste conclusies van het onderzoek:
- Het aantal verkeersslachtoffers met ernstig letsel is in 10 jaar met 18 procent gestegen
- Twee derde van alle (110.000) verkeersslachtoffers in 2021 was fietser
- Binnen de groep fietsers waren de meeste slachtoffers 55 jaar en ouder (44 procent) en 12-24 jaar (19 procent)
- 1 op de 3 verkeersslachtoffers met ernstig letsel was een fietser van 55 jaar of ouder
- Fietsers met letsel door een eenzijdig ongeval (door eigen stuur- of remfout) vormden de grootste groep slachtoffers
- Onder fietsers van 55 jaar en ouder steeg het aantal enkelvoudige fietsongevallen met 42 procent
- 1 op de 4 fietsslachtoffers met ernstig letsel had hersenletsel
- In één jaar tijd waren er ruim 11.000 fietsslachtoffers met hersenletsel
- Wie rijdt op een elektrische fiets, loopt meer risico op hersenletsel
Nederland fietsland is eigenwijs
Er is een stijging in het aantal letsels na een ongeval met de elektrische fiets. Dat werpt de vraag op waarom het niet verplicht is een fietshelm te dragen op de e-bike. Want die haalt met gemak 25 kilometer per uur. Maar daar wil de als eigenwijs bekend staande Nederlander niet aan. In Nederland fietsland groeien we immers op met de fiets. We zeggen maar al te graag dat we wereldwijd met al die miljoenen fietsers de minste slachtoffers per fietskilometer maken.
Voorkom die val eerst eens
Martijntje Bakker, directeur van VeiligheidNL, het kenniscentrum voor letselpreventie, doet een gooi naar het antwoord. “Zo’n plicht blijft lastig,” zegt ze. “Maar een helm voorkomt geen val. Laten we eerst voorkomen dat kwetsbare verkeersdeelnemers vallen. En gelukkig betekent niet elk ongeluk hersenletsel. Er zijn natuurlijk ook botbreuken. Maar een kwart op de spoedeisende hulp komt met hersenletsel.” Voor ouderen geeft VeiligheidNL al jaren een algemene cursus valpreventie. Want vallen gebeurt niet alleen op de fiets. Dat kan ook in huis of tijdens een wandeling gebeuren.
Bij het wielrennen is een helm cool
“Het is wel opvallend dat onder wielrenners en mountainbikers de fietshelm algemeen geaccepteerd is. Dat ding is een item wat er gewoon bij hoort. Sporters zien de helm niet alleen als normaal maar ook als cool. Bij skiën en snowboarden zie je dezelfde ontwikkeling,” constateert Bakker. “Maar wij bij VeiligheidNL gaan niet over verplichtingen. Wij kunnen alleen maar adviseren om zo’n helm te dragen. Door het dragen daarvan neemt de kans op hersenletsel namelijk met een derde af.”
Eigen verantwoordelijkheid
Ook bij Veilig Verkeer Nederland denken ze er zo over. Woordvoerder Rob Stomphorst ziet ook meer in het stimuleren dan het verplichten van het dragen van een helm. “Wij willen de mensen zelf laten nadenken. Want dan kunnen ze zelf kiezen,” zegt hij. “We vragen ons ook af hoe je een helmplicht bij e-bikes kan handhaven. We mogen ons in Nederland gelukkig prijzen met al die veilige gescheiden fietspaden van Zeeland tot Groningen.”
Is 25 km p/u te snel?
Op de vraag of 25 kilometer voor ouderen met afnemende reflexen niet te snel is, antwoordt Stomphorst: “Je kunt de ingestelde snelheid van 25 kilometer naar beneden laten afstellen door de leverancier. Daartegenover staan de jongeren die juist opvoersetjes aanschaffen.” Veilig Verkeer Nederland overweegt niet de oude campagne voor brommerrijders Valhelm Noodzaak uit de jaren 70 van stal te halen. Maar ze hebben wel een pagina op hun site voor het vrijwillig dragen van een helm.
Dag van de Fietshelm
Iedereen is het erover eens dat het geweldig is dat senioren door de e-bike weer gaan fietsen. Zelfs met trapondersteuning doen ze toch een beetje aan beweging wat altijd goed is. Alles beter dan binnen zitten. De Hersenstichting is wel de allerlaatste om dit standpunt aan te vechten. Maar de stichting komt nu wel met een nieuw initiatief: de Dag van de Fietshelm. Die gaat plaatsvinden op 20 april 2022. Dit project lijkt geen dag te vroeg te komen.
“Nee, de verplichting om een hem te dragen is er niet. Maar we willen het wel aanjagen om zoveel als maar mogelijk is op het belang van de helm te wijzen,” verklaart woordvoerder Andreas Tober. “Het is duidelijk na dit onderzoek dat de urgentie er weer is.” Medeorganisatoren zijn Hersenstrijd en Artsen Voor Veilig Fietsen. Dat zijn 25 verontruste traumachirurgen, die zich verenigd hebben voor dit doel. Zij zijn er heilig van overtuigd dat hersenletsel met een helm op voorkomen kan worden.
4 tips voor beginners op de e-bike
Voor wie voor het eerst met een e-bike wil gaan fietsen, zijn er nog 4 belangrijke tips:
- Koop een goed fiets die bij u past, niet te zwaar en liefst een maatje te klein
- Zorg dat u met uw voeten goed bij de grond kan komen
- Ga oefenen: begin langzaam op 15 km zoals op een gewone fiets. Voer langzaamaan uw snelheid op
- Zorg dat u gegeten heeft voordat u op pad gaat: dan valt u niet zo gauw om van vermoeidheid
Geef een reactie
U moet inloggen om een reactie te kunnen plaatsen.
Als er een helmplicht op de fiets wordt ingevoerd, pak ik voortaan de auto.
In Nederland slaat alles door. Kinderen patat verbieden en een fietser mag niet te hard fietsen. Blijkbaar heeft iedereen in Nederland een soort hersenverweking? Kunnen niet meer logisch nadenken? Hoe zou dat komen? Misschien zou men dat eens moeten onderzoeken i.p.v. allerlei domme nep oplossingen, die bovendien niet te handhaven zijn, die alleen tot doel hebben onze vrije wil te beperken.
NB: Ik heb mijn speedbike ontdaan van het bromfietsplaatje en rij lekker zonder helm door de polder. Bij uitzondering rij ik op een recht stuk wel eens 45km pu voor de kick op een verlaten kaarsrecht fietspad. Maar als ik door de bossen fiets, recreëer, ga ik niet harder dan 20 en geniet van het fietsen op Eco in z’n 1. Helaas scheuren de oudjes, die opeens haast lijken te hebben, met 22 tot 25 ons dan voorbij. Kortom de hersens zijn aan het verweken of zo. Ik ben 62 maar gebruik gewoon nog mijn verstand en rij bewust en pas mijn gedrag aan, niet omdat het kan.
En ja hoor, weer zijn de ouderen schuld aan de vele ongevallen, het begint zo langzamerhand op, om een veel gebezigde term te gebruiken, op (ouderen)-discriminatie te lijken, of het nu gaat om solliciteren want dan ben je te oud, ik zelf was 58 jaar in 2008 toen ik mijn baan om bedrijfseconomische reden verloor en wat ik ook solliciteerde sindsdien niet meer aan de “bak” gekomen. Of als het nu gaat om de huizenmarkt dan zijn ook de ouderen hier mede debet aan want zij blijven te lang in de huidige woning zitten en bevorderen hiermee de doorstroming niet, maar waar moeten wij naar toe bovendien zit het geld in de stenen. En dan nu de helmplicht, waarmee ik niet wil zeggen dat wij ouderen helemaal geen schuld dragen om het maar even over “dragen” te hebben, ik loop zelf regelmatig voor een wandelingetje door ons dorp in de Betuwe, u weet wel waar ook de Rode Kruis bloesemtocht is, en daar wordt veel gefietst en als ik dan zie dat er aan fietsers die van rechts komen geen voorrang word verleend door automobilisten dan schrik je, dus misschien wat meer aandacht hiervoor op tv, zoals straks als na de vakantie het geval is als de kinderen weer naar school gaan en er overal banieren tussen de bomen en wat dies meer zij gespannen worden om hier de aandacht op te vestigen. Ook een bekend fenomeen is het roken, dat mag bijna nergens meer, er mag geen reclame voor gemaakt worden, de tabak verkopers moeten er voor zorgen dat hun waar niet zichtbaar is, en op sportclubs ontstaat er een ware anti rook censuur, maar zit je naar de tv te kijken naar bv. een nieuwe Nederlandse of buitenlands serie dan wordt de ene na de andere sigaret opgestoken, of mag dat dan weer wel om dat de tabakslobby bij draagt aan het tot stand komen van een serie etc. Wat mij betreft begint dit allemaal heel erg naar Hypocrisie te rieken, en gaat het niet zo zeer om levens maar meer om het geld.
Het is wachten op de wet dat wij ouderen ‘geruimd’ gaan worden als we met teveel zijn of als we teveel zorg nodig hebben. Of bij een pandemie.
Ik zal zeker niet onderkennen dat het aantal slachtoffers hoog is. Maar om nu iedereen verplicht een helm te laten dragen gaat mij ook te ver. Misschien moeten de mensen die gebruik maken van een fiets met aandrijving eens leren die aandrijving als ondersteuning te gebruiken. Nu zoeven mensen je voorbij met snelheden van 20 à 25 kilometer per uur en zelfs hoger. Hoger omdat de fiets is “opgevoerd”. Als je de aandrijving gebruikt waarvoor deze bedoeld is, fiets je veelal niet sneller dan een doorsnee fietser. Rond de 17 kilometer per uur. Het voordeel van die snelheid is dat je actieradius ook nog eens groter wordt.
Ik verbaas mij over die mensen die een helm bepleiten niet inzien of in willen zien dat letsel bij hoge snelheden ernstiger kan zijn dan bij lagere snelheden. Dus doe wat aan instructie en besef.
Ik heb een e-bike, maar ook een gewone fiets, en als ik met die gewone fiets een viaduct af ga, dan ga ik ook zeker 25km per uur.
Iedereen een helm of niemand. Want of je nu op je kop valt van een gewone fiets of van een e-bike, het is net zo gevaarlijk. De mensen, (meestal niet de ouderen) , die met hun telefoon al append, soms met losse handen, en met een koptelefoon op zodat ze ook het verkeer niet of minder goed horen over de straat zwalken lopen net zoveel gevaar om te vallen dan iemand op een e-bike. En ze hebben dan net zoveel kans dat ze op hun hoofd vallen. Jongeren zullen zeker minder snel iets breken maar op je hoofd vallen is voor iedere leeftijd gevaarlijk.
Met autogordels zeggen ze toch ook niet dat alleen ouderen die om moeten.
En verder moeten ze eens kijken naar het slechte onderhoud van veel wegen wat natuurlijk ook een groter valrisico geeft.