Registeren Inloggen

Moet de fietshelm verplicht worden? Experts kiezen voor vrijwilligheid

Een derde van de verkeersslachtoffers met ernstig letsel is een fietser van 55 jaar of ouder. Die rijdt steeds vaker op een snelle e-bike. Maar een helm dragen is niet verplicht. Sjan Hornman (85) rijdt al jaren zonder helm op een e-bike tot het misgaat. Het MAX Opiniepanel is voor een helmplicht. De experts zien meer in voorlichtingscampagnes over de risico’s.

“Hoe harder, hoe mooier”

Vorig jaar ziet mevrouw Hornman een auto over het hoofd die van rechts komt. Ze klapt er bovenop en raakt bewusteloos. “In het begin fietste ik altijd 20 tot 22 kilometer per uur,” blikt ze terug. “Dat ging hard en dat vond ik prachtig. Hoe harder, hoe mooier! Niemand fietste met een helm op, dacht ik. Ik ga toch niet met zo´n vreemd ding op mijn hoofd fietsen? Er kwam veel bloed uit mijn hoofd. Toen ben ik naar het ziekenhuis gebracht. In de ziekenauto kwam ik pas bij kennis.”

“Stom en onhandig”

Vraag een willekeurige Nederlander op de fiets of die een helm wil dragen, en het antwoord luidt nee. Meldpunt peilde het onder enkele voorbijgangers. “Stom en onhandig,” zegt een mevrouw. “Ik draag er geen, omdat ik er geen zin in heb,” zegt een meneer. “Ik doe het niet ook,” voegt hij er nog aan toe.” Een andere mevrouw is er heilig van overtuigd dat 27 kilometer per uur niet zo vreselijk snel is. En weer een ander wil niet dat haar nieuwe kapsel direct verstoord raakt door die fietshelm. Dus draagt ze hem niet.

3 miljoen e-bikes

Er zijn al 3 miljoen e-bikes in het land. De mensen fietsen er steeds sneller mee. Er is een ontwikkeling naar krachtigere motoren van de e bikes. Accu’s gaan langer mee. Daardoor kunnen mensen er verder mee fietsen. Tegelijkertijd neemt het aantal fietskilometers enorm toe. Geen helm dragen lijkt de norm te zijn. Soms wordt er zelfs geopperd dat we de confrontatie met ouder worden al erg genoeg vinden.

“Gaat toch harder dan je denkt”

Intussen is mevrouw Hornman door schade en schande wijzer geworden. Ze fietst nu wel met helm op. “Ach, je moet wat doen om in leven te blijven,” zegt ze schouderophalend. Maar na een cursus fietsveiligheid gaat ze nooit meer zonder helm de weg op. Want ze is nu overtuigd helmdraagster. “Het gaat toch harder dan je denkt met die elektrische fietsen,” zegt ze. “Blij dat ik een helm gekocht heb.”

Geen wettelijke verplichting

Inge de Vlieger van Artsen voor Veilig Fietsen ziet ernstig tot minder ernstig hersenletsel voorkomen. “Mild hersenletsel betekent overigens niet dat u geen last heeft van klachten,” waarschuwt ze. Volgens haar zien traumachirurgen ook veel mensen die heel hard zijn gevallen. Een helm dragen zou zeker schelen, meent ze. Maar ze is niet voor een wettelijke verplichting.

Een helm dragen zou 80 fietsdoden per jaar schelen. Dat is heel wat geeft Evert-Jan Hulshof van Veilig Verkeer Nederland toe in de uitzending van Meldpunt. Maar ook hij is niet voor een wettelijk gebod. Dat 62 procent van het MAX Opiniepanel voor is, brengt hem niet van zijn mening af. De voorstemmers willen dit voor álle type fietsen en álle leeftijden.

Liever voorlichtingscampagnes

Wat de experts weerhoudt van een wettelijke verplichting, is de verwachting dat het averechts werkt. De Vlieger wijst op de succesvolle Deense aanpak van dit probleem. Daar is het bewustwordingsproces voor de noodzaak van een helm in voorlichtingscampagnes gepromoot. “Zonder het te verplichten is 90 procent van de Deense kinderen aan de helm gekregen,” zegt ze.

Intrinsieke motivatie

Ook Hulshof van Veilig Verkeer Nederland denkt dat de Nederlander te eigengereid is voor een helmplicht. “We denken allemaal super goed te kunnen fietsen want we rijden al van jongs af aan. Maar het verkeer is veranderd. Als je ouder wordt, veranderen je motorische vaardigheden.” Daarbij gaan we ook nog steeds harder. “Daarom komt het aan op de intrinsieke motivatie van de verkeersdeelnemer.”

Voorgangers: de veiligheidsgordel en de brommerhelm

Misschien gaat het met de fietshelm dezelfde kant op als met de veiligheidsgordel in de auto. Dat heeft veel ongelukken voorkomen. “Maar met fietsen zitten we in een ander vaarwater,” zegt Hulshof. Het probleem zit namelijk in de handhaving van een helmplicht. Dat lijkt hem ondoenlijk bij zoveel fietsers in ons land. Maar de brommer dan? Daar is toch ook een helmplicht voor ingevoerd? “Dat had met snelheid te maken,” reageert Hulshof. “De e-bike zit een beetje tussen de (gewone) fiets en de brommer in.”

Vrijwilligheid

Maar als e bikes sneller blijven gaan, dan zou het volgens Hulshof toch nog wel eens richting een helmplicht kunnen gaan. Toch is de boodschap: liever niet. Bij wielrenners op de weg is de helm een algemeen geaccepteerd verschijnsel, zegt De Vlieger. “Het is niet verplicht. Maar ze doen het wel! die helm is een soort van laatste redmiddel, want er is echt heel veel zwaar letsel.”

Daarom pleiten deze 2 experts in de uitzending ook voor een overheidscampagne om het publiek bewust te maken van de risico’s. Dan zou het dezelfde kant op kunnen gaan zoals in Denemarken, waar de mensen vrijwillig een fietshelm dragen.

1 op de 3 verkeersslachtoffers met ernstig letsel is 50+’er op fiets; maar geen helmplicht

Geef een reactie

Reacties (4)

    een e-fiets is een fiets ven ondersteuning. Dus geen race fiets zoals veel ouderen dit gebruiken.
    Het is dus een fiets die je moet gebruiken zoals een fiets zonder ondersteuning. Ikzelf ben eind 60 jaar en rijdt e-fiest zoals een gewone fiets met een snelheid van ca 17-18 km.
    Heel veel ouderen racen mij voorbij en vaak op topsnelheid. Besteed hier maar eens aandacht aan dat het ook rustiger kan.

    Ook denk is dat de ervaring met het rijden in vroegere jaren op een bromfiets ook bijdraagt aan de huidige ervaring m.b.t inschatting weggebruik en toepassen van snelheid, het remmen e.d.

    Los van de discussie of een helm nu wel- of niet verplicht moet zijn begint u dit artikel met;

    [QUOTE]
    “Een derde van de verkeersslachtoffers met ernstig letsel is een fietser van 55 jaar of ouder.”
    [UNQUOTE]

    Het lijkt mij meer dan logisch dat een derde van alle fietsers 55 jaar en ouder is? Ik durf zelfs te stellen dat een derde van de Nederlandse bevolking 55 jaar of ouder is. Het zou dan vreemd zijn als dan ook niet een derde van de verkeersslachtoffers met ernstig letsel een fietser van 55 jaar of ouder is?

    Er komen steeds meer verplichtingen.
    Het blijft niet bij een helm.
    straks ook beenbeschermers en veiligheidsgordel
    Een speciaal fietsbeschermpak met rookmelders.
    want de accu’s vliegen ook weleens in de brand
    Het is om dol van te worden al dat betuttelen.
    Ik sta nu vast wel bij mensen op lange tenen,
    maar daar zijn veiligheidsschoenen met stalen neuzen voor.
    En waar ik mij het meest aan erger, “de ouderen krijgen van dit alles de schuld”
    MAX kom eens op voor de oudere i.p.v. ze te behandelen als willoze burgers.
    Ik haal ook nog even aan “het verlengen rijbewijs”, waarin wij ook als idioten worden aangezien
    STOP HIERMEE !!

    Het dragen van een fietshelm is de verantwoordelijkheid van de fietser zelf, dus niet verplichten. Het is de vraag of een zorgverzekering hier iets van zal vinden, ter voorkoming van het vergoeden van hoge bedragen qua ziektekosten.

    Verder zeker gezien de snelheid (voor een automobilist moeilijk in te schatten), de houding van: ik heb voorrang en je stopt maar! Is het wellicht handig de verkeersregels aan te passen en de fietsers geen voorrang meer te geven van rechts, als weleer. Tegenwoordig erg veel fietsers op de weg, die zelf de verkeersregels maken.