Meerderheid is voor meerdere stemdagen bij verkiezingen
Ruim de helft van de Nederlanders zou meerdere stemdagen zoals in coronatijd toejuichen. Dit wijst een door ANP uitgevoerde enquête in samenwerking met Kieskompas uit. Maar alle maatregelen zijn inmiddels ingetrokken en het is weer gewoon 1 dag om te gaan stemmen bij de verkiezingen voor de Provinciale Staten op 15 maart. Meer dagen brengen trouwens extra kosten van 10 tot 15 miljoen per verkiezing met zich mee.
Extra stemdagen uit coronatijd weer verdwenen
In het profvoetbal is tijdens corona de mogelijkheid van extra wissels ingevoerd. Dat ging van 3 naar 5 spelers. En dat is ook ná die periode zo gebleven. Echter de extra dagen uit de coronatijd om te kunnen stemmen zijn wél verdwenen. Maar de meeste mensen – 53 procent – vinden die over meerdere dagen uitgesmeerde verkiezingen heel handig en willen dat graag zo behouden. Ongeveer een kwart van de Nederlanders is tegen. De groep die geen mening heeft of neutraal is, is even groot. En dan moet de keuzestress in het stemhokje nog komen.
Ook weg: briefstemmen
Behalve de mogelijkheid bij de vorige 2 verkiezingen (Tweede Kamer- en gemeenteraadsverkiezingen) om over 3 dagen te stemmen, waren er nog meer handige extraatjes tijdens de coronatijd. Zo mochten 70-plussers bij de Tweede Kamerverkiezingen in 2021 per brief stemmen. En dat gebeurde dan ook grif: meer dan 1 miljoen ouderen grepen deze buitenkans aan. Wie voor meerdere stemdagen is, is ook voor doorgaan met briefstemmen. Minister Hanke Bruins Slot (Binnenlandse Zaken) hoort daar in elk geval niet bij. Ze vindt het te risicovol.
De gedachte achter deze 2 initiatieven was om ouderen en kwetsbaren tegemoet te komen. Gek genoeg betekent het niet dat ouderen daar nu meer voor kozen in het enquêteonderzoek. Voor alle leeftijdsgroepen gold namelijk dat net iets meer dan de helft van de Nederlanders voor was.
Meer linkse voorstemmers
Uitgesplitst over politieke richtingen, zijn linkse eerder dan rechtse stemmers voor het toevoegen van extra stemdagen. Qua partijen zijn de meeste voorstemmers te vinden bij Volt, namelijk 8 op de 10. Bij FVD, SGP en CU is dat minder dan 4 op de 10. Een ander idee is om vervroegd stemmen mogelijk te maken. Kamerleden van D66 en PvdA hebben daartoe een wetsvoorstel ingediend.
Het enquêteonderzoek is uitgevoerd van de laatste week van februari tot en met de eerste van maart onder een representatieve groep van ruim 2400 Nederlanders.
Keuzestress bij Provinciale Statenverkiezingen? Dit zijn onafhankelijke kieswijzers
(Bron: ANP en Kieskompas. Foto: ANP)